Abstract:
سلامت، در فرهنگ متعالی اسلام، به عنوان یک ارزش مطرح شده و شفابخشی قرآن و راهکارهایی که برای مقابله با فشارهای روحی و تامین بهداشت روانی انسان بیان کرده، مورد توجه بسیاری از پژوهشگران بهداشت روانی قرار گرفته است.از این رو، این پژوهش با هدف استخراج آیاتی که در زمینه عرضه راهکارهای معنوی، جهت تامین بهداشت روانی انسانها در قرآن وجود دارد، انجام گردید. راهکارهای معنوی استخراج شده از آیات قرآن، در چهار محور قابل دسته بندی هستند که عبارتند از: 1. راهکارهای معرفتی(وحدت شخصیت انسان، نقش ایمان، ممنوعیت یاس و ناامیدی، هدفمندی و معناداری زندگی، اصل قضا و قدر و تصادفی نبودن رویدادها، اعتقاد به معاد، نگاه مثبت به مرگ و توکل)؛ 2. راهکارهای رفتاری)ارتباط با منبع قدرت معنوی، قوانین بازدارنده و قوانین کنترل کننده شهوت)؛ 3. راهکارهای اجتماعی(حمایت اقتصادی از اقشار آسیب پذیر، حمایت از یتیمان، حمایت اقتصادی و روانی از بیماران روانی و عقب ماندگان ذهنی و حسن ظن به مردم)؛ 4. راهکارهای عاطفی(محبت به والدین، صله رحم، سفارش به صبر و توبه).
Machine summary:
"(بینام،1382،ص 37) 1-7-نقش توکل بر بهداشت روانی قرآن کریم،انسانها را به توکل بر خدا فرا خوانده است چنانچه از آیات متعدد این معنا بهدست میآید:{/«إن ینصرکم الله فلا غالب لکم و إن یخذلکم فمن ذا الذی ینصرکم من بعده و علیالله فلیتوکل المؤمنون»/}(آل عمران160/):اگر خدا شما را یاری کند،هیچ کس بر شما غالبنخواهد شد و اگر دست از یاری شما بردارد،چه کسی بعد از او شما را یاری خواهد کرد؟ومؤمنان باید تنها بر خدا توکل کنند.
2. راهکارهای رفتاری در تأمین بهداشت روانی2-1-توجه قلبی به خداوند انس با سرچشمه هستی و انجام اعمال مذهبی تأمینکننده بهداشت روانی انسان است واین مطلب در آیات قرآن اشاره شده است و برخی پژوهشهای تجربی روانشناختی نیز آن راتأیید میکند.
3-3-حمایت اقتصادی و روانی از بیماران روانی و عقبماندگان ذهنی قرآن کریم در این باب نیز به مؤمنان سفارش کرده که از عقبماندگان ذهنی حمایتاقتصادی کرده،رفتاری محبتآمیز و درست با آنها داشته باشد(نساء5/)،امری که موجبکاهش دردهای آنان و جلوگیری از پیامدهای منفی در آینده میشود 3-4-توجه به مأموریت به وظیفه و نه نتیجه یکی از عوامل فشار روانی،هنگامی است که انسان نتواند وظیفه خود را انجام دهد.
نتیجهگیری خداوند برای تأمین بهداشت روانی انسانها راهکارهای معنوی حکیمانهای را در چهار زاویهارائه فرموده است: الف)در بعد معرفتی دستوراتی همچون وحدت شخصیت انسان در ارتباط با خالقخویش،ارتقاء سطح ایمان انسان نسبت به مبدأ نظام آفرینش،منع از یأس و ناامیدی،نگرشمثبت به زندگی،اعتقاد به تناسب قضاو قدر با عالم علت و معلول،نگرش مثبت به مرگ واعتقاد به حکیمانه بودن آن در راستای جاودانگی انسان و گرایش انسان به قدرت مطلقپروردگار و نقش آن در موفقیت در گذر از سختیهای زندگی."