Abstract:
تسریع اجرای امور زیربنایی،عمران و آبادانی،رشد و توسعه اقتصادی،ایجاد اشتغال،سرمایهگذاری،تولید و صادرات کالاها در کشور،از اهداف مناطق آزاد تجاری در ایران محسوب میشود.در پژوهش حاضر،عوامل مؤثر بر عملکرد مناطق آزاد ایران شناسایی شده و درجه تأثیرگذاری هر یک از آنها تعیین گردیده است.یافتههای تحقیق نشان میدهند که 49 درصد از تغییرپذیری در عملکرد مناطق آزاد تجاری از پنج عامل نشأت میگیرد که عبارتاند از:1) الزامات اجرایی و خطمشیگذاری؛2)عوامل محیطی؛3) شفافسازی قوانین و مقرارت؛4)جهتگیری استراتژیک؛و 5)ساز و کارهای تأمین مالی.
Machine summary:
یافتههای تحقیق نشان میدهند که 49 درصد از تغییرپذیری در عملکرد مناطق آزاد تجاری از پنج عامل نشأت میگیرد که عبارتاند از: 1) الزامات اجرایی و خطمشیگذاری؛ 2) عوامل محیطی؛ 3) شفافسازی قوانین و مقررات؛ 4) جهتگیری استراتژیک؛ و 5) سازوکارهای تأمین مالی.
هدف از ایجاد این مناطق، فراهم کردن شرایط مناسب به منظور افزایش تولید و صدور کالاهای صنعتی از طریق جذب سرمایههای خارجی، ایجاد اشتغال، کسب درآمد ارزی، افزایش درآمد حاصل از توریسم، تأمین مواد اولیه و قطعات مورد نیاز صنایع، برقراری پیوندهای صنعتی با داخل کشور، رشد رفاه اقتصادی و مادی مردم مناطق و سپس منافع ملی است.
اشاعۀ تفکر تأسیس مناطق آزاد جهان، بهویژه از سه دهۀ پیش تاکنون، بهطور عمده و در بیشتر موارد در کشورهایی با موفقیت قرین شده است که حرکت پیوسته و باثباتی را در سطح ملی برای جبران عقبماندگیهای اقتصادی - اجتماعی خود سازمان داده و دستیابی به پیشرفت، رشد و توسعه و ورود به عرصۀ تولید و تجارت در جهان را در دستور کار خویش قرار دادهاند.
بررسی عملکرد مناطق آزاد تجاری- صنعتی و مقایسه آن با اهداف تأسیس این مناطق در طول بیش از یک دهه در ایران (دبیرخانه شورای عالی مناطق آزاد، 1384) نشان میدهد که برخی از اهداف مورد نظر تحقق نیافته و مشکلاتی پدید آمده است که این موضوع ایجاب میکند تا سازوکار مناسبی برای ادامه فعالیت مناطق مذکور به منظور رفع مشکلات پدید آمده اتخاذ شود.