Abstract:
گسترش فتوحات اسلام در قرن اول هجری،موجب شکوفایی فرهنگ و تمدن مسلمانان گردید.علما و دانشمندان بسیاری در علوم مختلف ظهور کردند و با استفاده از علوم ایرانیان و یونانیان و سایر تمدنها و همچنین اهتمام و تفکر خلاق خویش به گسترش علوم پرداختند.از نخستین کسانی که در تاریخ اسلام به علوم عقلی و یونانی توجه کرد،خالد بن یزید بن معاویه بود.او طی سفری به مصر با دانشمندان یونانی و اسکندرانی آنجا و علوم مختلف آشنا گردید و در صدد یادگیری علوم و سپس ترجمهی کتابهایی در زمینهی کیمیا،طب و نجوم به زبان عربی گردید.وی برای این کار از علمای ساکن در اسکندریه کمک گرفت.این مقاله به بررسی اهتمام خالد به فراگیری علوم به خصوص کیمیا و ترجمهی کتابها میپردازد.اقدامات وی در زمینهی ترجمهی کتاب،موجب ورود این علوم در بین مسلمانان و گسترش آن گردید.
Machine summary:
"در این مورد سزگین از سه دستنویس موجود که در آن عنوان شده که این ترجمهها بنا به درخواست خالد انجام پذیرفته نام میبرد که این سه نوشته آثاری است که به کراتس،آپولونیوس تیانایی و مهراریس نسبت داده میشود(تاریخ نگارشهای عربی، صص 061-361) دستآوردهای علمی خالد بن یزید همانطورکه ذکر شد بیشترین توجه خالد به علم کیمیا بود و در این زمینه اشعار زیادی سروده است.
در زمینهی علم نجوم،گفته میشود که خالد بن یزید به علم ستارهشناسی هم علاقهمند بود و مقداری لوازم ستارهشناسی برای خود تهیه کرد و کتابی هم در این علم به دستور او ترجمه شده بود که اطلاعی از آن در دست نیست(ممتحن،تاریخ سیاسی اسلام در عصر امویان،733) در این زمینه،قفطی(د:646 ق)مینویسد که ابن السنبدی که عالم و آگاه به اسطرلاب بوده در سال 534 ق مأمور رسیدگی به کتابخانهی قاهر شده است وی مینویسد:در آنجا کتابهای نجومی و همچنین کردهای از مس اثر بطلمیوس مشاهده شد که بر آن نقش کرده بود:«این کرده از خزانه امیر خالد بن یزید بن معاویه انتقال یافت».
(004/4-704) نقد و بررسی شخصیت خالد بن یزید و اقدامات او بیشتر تاریخنویسان عرب و مسلمان همانطورکه ذکر شد،عقیده داشتند که خالد بن یزید در زمینهی کیمیا و طب و نجوم آگاهی داشته و همچنین اولین فردی بوده که اقدام به ترجمهی کتاب از زبانهای یونانی،قبطی و سریانی به عربی کرده است و اگر کسانی مانند ابن ندیم که مینویسند خدا داناتر است که او در کیمیا کامیاب گردید، منظور آنها به اصل کیمیا بازمیگردد نه علم و اقدامات خالد(فاضل خلیل،خالد بن یزید، 514)."