Abstract:
نوشته پیشرو درصدد یافتن راهکاری عینی درمبانی روش آموزش دانشهای مرتبط با حوزة معارف الاهی از دیدگاه قرآن است؛ در این مقاله پس از ارزشگذاری دانش و دانشور از منظر آموزههای دینی، تلاش شده است: اصول بنیادین آموزش معارف از قرآن استخراج و در شعاع روایات اسلامی معرفی شده و این اصول با شناسههایی چون لزوم همپایی، مهرورزی، بردباری، فرصتسازی برای همه، هدایت اندیشة آزاد، در ضمن لزوم توجه به توانها و ظرفیتهای ذهنی و روانی مخاطبان و فروتنی متقابل و ایجاد و هدایت حس پرسشگری، نوآوری و به گزینی قابل وصول است. این اصول از رهگذر آیات قرآنی و روایات اسلامی قابل دستیابی است.
Machine summary:
(نیز بنگرید به: مجلسی، 1403 ق، ج 1، ص 180؛ نیشابوری، بیتا، ج 1، ص 12؛ طبری، 1385 ق، ص 136) منابع اصیل اسلامی آنچنان از بزرگداشت دانش و دانشور سرشار است که به تعبیر صاحب معالم: لا تکاد تحصی (جبعی عاملی، 1378 ق، ص 10) [= قابل شمارش نیست] و بهگونهای است که برای هر شاخةریزی از این موضوع میتوان مسئلهها تعریف کرده و پژوهشها سامان داد و با مراجعه به آن منابع بهرههای نو یافت.
در اینگونه آیات، بهخوبی منطق قرآن در هدایت اندیشهها را میتوان دریافت، در دستة نخست از آیات یاد شده خداوند برخی از پدیدههایی را که در قلمرو حس آدمی قرار دارند، موضوع اندیشه معرفی کرده و آدمی را با پرسشهای جدی به تأمل فرا خوانده است ـ از چگونگی آفرینش طبیعی انسان تا آتشی که برای نیاز خود می افروزد ـ و در همه میگوید: آیا این شما هستید که راه جنبش و ثمربخشی پدیدهها را رقم میزنید یا ما؟ و در پایان با انتظار نتیجهگیری منطقی از سوی انسان، تو گویی خداوند پاسخ آن پرسشهای جدی را از بیداردلان مسیر اندیشه گرفته است بدینروی با گونهای التفات بلاغی و لطیف فرموده است: «فسبح باسم ربک العظیم»، بنابراین به خداوند رویآور و او را از هر آنچه لازمة محدودیت و زبونی است، منزه بدان.