Abstract:
بروسوی مفسر قرن های 11 و 12 ق است که گرایش عرفانی دارد؛ ولی آرای متصوفه و عرفا را چندان در تفسیر خود دخالت نمی دهد؛ هرچند از آن آرا و شعرهای شاعران فارسی زبان مثل مولوی، سعدی و حافظ استفاده زیادی می کند. بروسوی حدود بیست و هفت اثر از خود بر جای گذاشت که تفسیر روح البیان مهم ترین آنهاست. وی در این تفسیر به مباحث علوم قرآنی، لغوی، ادبی و... می پردازد و بهره های فراوانی از شعر فارسی و عربی می برد. همچنین احادیثی را از پیامبر|، امامان معصوم، صحابه و تابعان نقل می کند؛ ضمن اینکه از عرفا نیز تاثیر می پذیرد. گاهی هم به مباحث کلامی و علمی نیز توجه می کند؛ اما کمتر به تبیین آیات الاحکام می پردازد. ایشان در برخی آیات ولایت، مطالبی مشابه دیدگاه امامیه را مطرح می کند، مانند آنچه که در تفسیر آیات مباهله، مودت و اطعام بیان می نماید.
Machine summary:
"»/}(آل عمران105/)از حضرت علی علیه السلام نقل میکند: داشتن امام برای مردم ضروری است؛چه آن امام نیکوکار باشد یا بدکار وهیچ موقع پیامبر خدا صلی الله و علیه و آله دو یا بیش از دو نفر را به جایی نفرستاد؛مگر اینکه یکی از آنها را بر دیگران امیر کرد و به آنان دستور داد از وی تبعیتکنند تا امور،وحدت یابد.
(حاکم حسکائی،1380:82) ابان بن ابی عیاش نیز از سلیم بن قیس هلالی نقل میکند: علی علیه السلام فرمود:پیامبر صلی الله علیه و آله به ایشان فرمود:تو اولین نفر از اولی الامریهستی که خدا او را کنار نام خویش و رسولش قرار داده و مردم را درمنازعهها به آنان ارجاع داده است.
بر این مطلب دلالت میکند آن چه از علی علیه السلام روایت شده است که بهجهت حسادت مردم بر من،نزد پیامبر صلی الله علیه و آله شکایت بردم و ایشان فرمود:آیا راضی نیستی یکی از چهار نفری باشی که اول وارد بهشت میشوند و آنهامن،تو،حسن و حسین علیهما السلام هستند و همسران ما از راست و چپ ما وذریهمان پشت سر زنانمان وارد بهشت میشوند.
(همان) حقی در ادامه روایاتی را از پیامبر صلی الله علیه و آله نقل میکند که مفهوم برخی از آنها چنین است: بهشت بر کسی که بر اهل بیت من ظلم کند و به من در مورد عترتم آزار رساند،حرام شده است.
روایتهای مشابهی در کتابهای روایی و تفسیری مشاهده میشود،از جمله: سعید بن جبیر از ابن عباس نقل میکند که پیامبر صلی الله علیه و آله در پاسخ به پرسش برخیاصحاب،خویشاوندان خود را علی،فاطمه،حسن و حسین علیهم السلام معرفی کرد که باید آنها رادوست داشت و بدانها محبت کرد."