Abstract:
در این مقاله نمادهایی از هویت ملی ایرانی که پس از فرونشستن گردباد حملات وحشیانه مغولان به کشور ایران پدیدار شد مورد بحث و بررسی قرار گرفته است.میهن ما در طول تاریخ دیرینه خود بارها مورد هجوم اقوام بیگانهای قرار گرفته است که هرچند در ابتدا هدفی جز چپاول و غارت در سر نداشتند ولی رفتهرفته در مقابل فرهنگ و تمدن این سرزمین عقبنشینی کردند و پس از مدتی عملا تسلیم هویت عمیق ملی نیاکان ما شدند.اقوام بیابانگرد مغول نیز همچون ترکها،یونانیان و...از جمله این بیگانگان بودند که پس از سیطره ظاهری بر کشور ایران،دگرگون شدند و رنگ و بویی ایرانی یافتند.در این مقاله سعی شده است پیامدهای حاصل از هجوم و استقرار مغولها در ایران-جدای از قتل و غارت و ظلم و ستم بر مردم-که از نقطهنظر فرهنگی مؤلفههای مثبتی را به دنبال داشتهاند بررسی شود.پیشرفت نهضت تاریخنگاری،تأثیر و تأثر فرهنگهای ایران،چین و هند از یکدیگر،توسعه جلوههای گوناگون هنری،گسترش زبان فارسی، گسترش مذاهب تشیع و تصوف و معماری و...از جمله پدیدآورندگان جهان ایرانی مورد بحث در این مقاله هستند.
Machine summary:
"جالب اینجاست که علاوه بر آنکه در نتیجه تماس و ارتباط آنان با دانشمندان و هنرمندان ایرانی،فرهنگ ایران در شرق دور گسترش یافت،ایرانیان از زمان فوت چنگیز،بهطور آرام و تدریجی،نه تنها بر ایلخانان مغول مسلط و حکمفرما شدند بلکه در چین نیز نفوذ قابل ملاحظهای به دست آوردند: تاتارهای مغول از صنعت و هنر به ویژه در اداره کشور مطلقا بیبهره بودند و به همین جهت مسلمانان،خاصه ایرانیان مقام و منزلت خاصی در امر حکومت در سراسر کشورهای زیر سلطه مغول بدست آورده بودند.
4. پیشرفت پارچهبافی همانند دیگر هنرهای ظریف این عهد،پارچههای ایرانی دوره ایلخانان نیز تحت تأثیر مغولان و به ویژه چینیها قرار گرفت و این مسئله سبب شد که حتی طرحها و نقشههای پارچههای ایرانی بافتهشده در این عهد هم با دیگر ادوار تاریخ ایران اسلامی تفاوت آشکاری داشته باشد: هرچند اثر تسلط مغولها در بدل چینی و فلزکاری بسیار قوی بود ولی در قسمت نساجی به کلی اختصاصات فنی نقشها را عوض کرد و دقتی که هنرمندان سلجوقی برای طرحهای ظریف و دورنگ داشتند از دست رفت.
آنان به دلیل اینکه دارای آیین مشخصی نبودند پس از استقرار حکومت خود در ایران و آشنایی با بزرگان و دانشمندان ایرانی به تدریج به دین اسلام گرویدند و اگرچه تلاشهایی مذبوحانه برای محدودیت اسلام در زمان ارغونخان صورت گرفت(که بیشتر ناشی از تحریکات سعد الدوله یهودی بود)اما بیشتر ایلخانان مغول و پیرو آنان اشراف و بزرگان مغول جذب اسلام شدند و با مسلمانشدن غازان خان و رسمیکردن این دین در ایران نیز میتوان گفت که دین اسلام در این دوره دچار هیچگونه تزلزلی نشد."