Abstract:
بندر سیراف با هدف گسترش بازرگانی و امنیت خلیج فارس در دوره ساسانی پدید آمد و به زودی چون ابله اهمیت بسیار یافت. پس از اسلام، خصوصا در قرون سوم و چهارم هجری، زمینه ها و عواملی باعث شدند تا سیراف به بندری طراز اول در خلیج فارس مبدل شود و دوره ای از رونق و شکوفایی را تجربه کند. از این عوامل، تنزل بصره به سبب آشوبهای سیاسی، موقعیت مساعد جغرافیایی سیراف و عمق مناسب سواحل آن، تجارب و تلاش های دریانوردان و تاجران سیرافی و از همه مهمتر عنایت ویژه پادشاهان آل بویه به این بندر و پس کرانه های آن در فارس در خور بررسی است. سیراف در دوره شکوفایی خود با بنادر و مناطق گوناگونی در چین، هند و سیلان، دریای سرخ و آفریقای شرقی و سواحل جنوبی و شمالی خلیج فارس ارتباط بازرگانی موثر منطقه ای و بین قاره ای داشت.
Machine summary:
5 به نظر می رسد بندر نوبنیاد بـصره در قـرون اول و دوم هجـری در تجـارت بـا شـرق دور و آفریقای شرقی به نسبت پر رونق تر و فعال تر از سیراف به شمار می آمده است ، ولی از قرن سـوم هجری ، سیراف مهمترین بارکدٔە خلیج فارس شد و کشتی های تجاری برای تجارت با شـرق دور و شرق آفریقا از سیراف حرکت می کردند.
تجارت سیراف با مناطق مختلف بندر سیراف در قرون نخستین اسلامی به ویژه در دورٔە شکوفایی خود در عهد آل بویه بـا منـاطق مختلفی در ارتباط تجاری بود؛ مهمترین طرف بازرگانی آن ، بنادر چین ، هند و سیلان بود و سپس در مقیاس کمتری باید از بنادر دریای سرخ و آفریقای شرقی یاد کرد.
کشتیهای تجاری از دریاها، جزایر و لنگرگاهها در سواحل هندوستان ، جزایر اندونزی و سواحل جنوب شرق آسیا می گذشتند و توقف گاههایی را پشت سر می نهادند که مهم ترین آنها عبارت بود از بنادر مسقط در عمان ، ثارا، دیبل ، اوتگین ، ملی و بلین در سواحل غربی و جنوبی هند، جزایر سراندیب (سیلان )، لنگبالوس ، جاوه (حدود اندونزی امروزی )، کله یا کله بار (در حدود مالزی )، سرزمین قمار (کامبوج فعلی ) و بسیاری از سرزمین های دیگر که مسعودی ، ابن خرداذبه و سیرافی به آنها و محصولات و کالاهای آنها اشاره می کنند.