Abstract:
یکی از مهم ترین و تاثیرگذارترین مباحثی که می بایست در بررسی تطبیقی میان دو دین زنده و پویای کنونی جهان؛ یعنی، اسلام و مسیحیت مورد توجه قرار گیرد، بازشناخت منابع دین شناخت آن هاست؛ زیرا تمام آموزه ها و گزاره های دینی اسلام و مسیحیت به صورت مستقیم یا غیرمستقیم از آن منابع و آبش خورها بهره می گیرد و به همان میزان که بازشناخت هر یک از آموزه های این دو دین آسمانی و به ویژه مطالعات تطبیقی میان آن ها از اهمیت برخوردار است، در مرحله ای بس مهم تر شناخت ماهیت و جایگاه منابع این آموزه ها دارای اهمیت است. این منابع به طور کلی عبارت است از: کتاب آسمانی(قرآن، کتاب مقدس) و سنت.
با توجه به این که سنت در اسلام و مسیحیت به عنوان مفسر و شارح یا به عنوان مبین آموزه های مسکوت گذاشته شده، در قرآن و کتاب مقدس نقش آفرینی می کند، در این مقاله، مفهوم جایگاه و کارکرد سنت از نگاه این دو دین آسمانی مورد بررسی قرار گرفته است. بدین منظور در بخش نخست مقاله، سنت در مفهوم اسلامی به معنای قول، فعل و تقریر معصوم دانسته شده است؛ البته با این تفاوت که سنت از نگاه شیعه شامل: پیامبراکرم و اهل بیت(علیهم السلام) است؛ اما سنت از نگاه اهل سنت، شامل قول، فعل و تقریر پیامبر اسلام و از نگاه شماری اندک، شامل سنت صحابه نیز است.
سنت از نگاه اندیش وران مسلمان، به عنوان دومین منبع دین شناخت به رسمیت شناخته شده است. در مقابل، سنت از نگاه متالهان مسیحی، شامل آن دسته از آموزه ها و اعمال کلیسا است که از آغاز تاکنون خودنمایی کرده است. از نگاه متکلمان مسیحی ارباب کلیسا با بهره مندی از فیض و الهام روح القدس، افزون بر شایستگی تفسیر منحصرانه از کتاب مقدس، می تواند بیان گر آن دسته از آموزه ها و مناسک مسیح باشد که به دلایلی در کتاب مقدس، مسکوت گذاشته شده است. در این مقاله ضمن مقارنه این دو نگرش، نگره ی مسیحیت درباره ی کارکرد سنت از جهاتی نقد شده است.
Knowledge of the origin of faith is one of the most important and effective issue that should be taken into consideration when making a comparative study between two most popular and influential religions of the world i.e. Christianity and Islam. All teachings of Islam and Christianity have been directly or indirectly taken from their sources. In addition to the teachings of these two religions، knowledge of status of their sources is also of high importance. These sources are: the Bible، the Holy Quran and Sunnah.
The author of the present paper deals with Sunnah as interpreters of the Holy Quran in Islam and the Bible in Christianity. In the first part of this paper، the author presents an Islamic definition of Sunnah from two perspectives: Shia and Sunni. In the second part he makes a comparison between Islamic and Christian view of Sunnah along with a criticism of Christian approach to the functions of Sunnah.
Machine summary:
) گستره مفهوم اصطلاحی سنت دربارهی گسترهی مفهوم اصطلاحی«سنت»از این جهت اختلاف شده است که آیاسنت منحصر به قول،فعل و تقریر پیامبر(صلی الله علیه و آله)است،یا قول،فعل و تقریرمعصومان(-شامل ائمه دوازدهگانه و فاطمه(علیهما السلام))یا صحابه و احیانا تابعان رادر بر میگیرد؟سه نظریه دراینباره ارایه شده است: 1.
3. در مفهوم اصطلاحی سنت به این نکته توجه شده که مسیحیت،چه برای تفسیر آموزههایمبهمی که در کتاب مقدس آمده و چه برای تبیین آن دسته از اعمال و آموزههای مسیحی کهکتاب مقدس از آنها ساکت است،به منبعی دیگر به نام«سنت»نیازمند است.
1. دیدگاه دو منبعی(کتاب مقدس و سنت کلیسا دو منبع مستقل دینشناخت همانگونه که از بررسی مفهوم اصطلاحی سنت و بررسی عوامل پیدایش این پدیده،بیان شداکثریت قریب به اتفاق متالهان مسیحی دو ویژگی پیشگفته کتاب مقدس را مورد تأکید قراردادند؛یعنی،از یک سو آنان معتقدند که کتاب مقدس نیازمند تبیین و تفسیر است و از سوییدیگر بر این باورند که برخی دیگر از اعمال و آموزههای مسیحیت در کتاب مقدس مسکوتگذاشته شده است.
) چنانکه دیدیم در تعریف سنت مسیحی،کلیسا به عنوان مفسر کتاب مقدس یا بازگو کنندهاعمال و آموزههای مسکوت گذاشته شده در کتاب مقدس،شایستگی نام دارد و بر همیناساس در بررسی عوامل شکلگیری سنت مسیحی،نقش کلیسا در این دو حوزه و تثبیتآموزههایی همچون الوهیت مسیح یا اعمالی نظیر غسل تعمید را بیان گردید.
بر این اساس نه تنها سنت نقل شده از کلیسا از دوره آباء برایمسیحیان معتبر است؛بلکه آنچه را که امروز کلیسای مسیحی به عنوان اعمال یا آموزهای دینیاعلام میکند،همچنان بسان کتاب مقدس و همسنگ با آن دارای حجیت خواهد بود.