Abstract:
با آغاز قرن بیستم،تکنولوژی و صنعت به عنوان عاملین بیچون و چرای پیشرفت و تمدن،افسار گسیخته پیش میرفتند.لیکن از جنگ دوم جهانی به بعد،بشر دریافت که ساخت و کاربرد بمبهای اتمی و نوترونی که عواقب ناشی از آن به نابودی زیست بوم کره خاکی منتهی میگردد،زبالههای صنعتی،آلودگی آبها،و...نیز معلول همان مظاهر پیشرفت است.انسان دوستان و صاحب نظراتی که در مقام معارضه با نگرش فن سالاری به پا خاستهاند،برای آگاه ساختن افراد بشر نیازمند منابع اطلاعاتی و ایجاد امکانات و تسهیلات جهت دسترسی افراد به منابع مذکور هستند.در این میان نقش اطلاعرسانان و کتابداران به مراتب پر اهمیتتر از دیگران است. چگونگی فعالیت کتابخانهها و مراکز اطلاعرسانی،شیوههای ترویج و آموزش علوم زیست محیطی به مراجعان،نحوه ارتباط کتابداران و مراجعهکنندگان و...از مسائلی است که این متن به آنها میپردازد.
Machine summary:
"در پی وضع دستگاه استقرایی جدید توسط فرانسیس بیکن که معتقد بود برای رسیدن به شناخت و آگاهی باید مستقیما از خود طبیعت به طور عینی استفاده کرد و از طرف دیگر با رشد طبقهء جدید صنعتگر و سود اگر که همواره به دنبال منابع جدید برای منافع بیشتر بود،نظریهء تکامل و اصل پیشرفت در انسان اروپایی پدید آمد و برای دستیابی به این پیشرفت در درجهء اول،تسلط بر طبیعت مد نظر قرار گرفت،انسان معتقد شد که به اصطلاح باید"طبیعت را سوراخ (1).
لیکن در زمانی که دامنهء فجایع زیست محیطی به دست بشر معتقد به اصل پیشرفت به آنجا کشیده شده است که انسان را فاجعهء محیط زیست نامیدهاند،ایفای نقشی متعارض در این جریان کاری است بس دشوار.
این موقعیت که بحران زیست محیطی نامیده میشود در حقیقت بحران جامعه و فرهنگ کنونی است که تنها در جهت رفع نیازهای مادی بشر به پیش میرود و برای پدیدههای سپهر-زیستی4هیچ گونه اهمیتی قائل نمیشود.
طبق این تعاریف،کتابخانههای عمومی،به ویژه کتابخانههای کودکان و نوجوانان اجراکنندگان اصلی این طرح هستند که در جهت حل مسائل زیست محیطی از طریق پیوند آن با مجراهای اطلاعرسانی قدم برمیدارند و در پی شکلی نو در شیوهء ارائه خدمات کتابخانهها و کتابداران به استفادهکنندگان میباشند.
وجه دیگر برنامههایی است که شامل سازماندهی فعالیتهایی با مشارکت مراجعهکنندگان برای تبلیغ اندیشههای دفاع از محیط زیست و شناسایی و معرفی آلایندههای صنعتی،هستهای و شهری نابودکنندهء کره خاکی است که توسط کتابداران در داخل کتابخانه یا خارج از آن ترتیب داده میشود."