Abstract:
وجود و معرفت دو محور بحث در حوزه ی فلسفی اسلام به شمار می روند که مقولات علم، اتحاد عقل و معقول و ظهورات وجود در ذیل آن مباحث مطرح می گردد. وجود علم وجودی خارجی است که اصالتا و به منزله ی وصفی نفسانی در فضای نفس جعل می شود و به تبع آن، ماهیت علم محقق می گردد و در ظل وجود علم، وجود ذهنی معلوم و به تبع آن، ماهیت معلوم نیز جعل می گردد. صدرالمتالهین معتقد است که در حقیقت، علم نحوه ای از وجود است؛ چراکه علم حق تعالی به اشیا و به ذات خود و علم نفس به ذات خویش و هم چنین تعقل جواهر مجرد کیف نفسانی نیست؛ بنابراین در علم به غیر، آن هم در علم انفعالی، صورت علمیه ملازم با فعل و انفعال نفسانی و اضافه ی به خارج است. نفس در تکامل جوهری، به اعتبار تجرد برزخی، به عالم مثال متصل شده، صور خیالی را شهود می نماید. سر مکاشفات، معراج جسمانی و حشر عوالم وجودی به همین مرتبه ی نفس ارتباط دارد. صور عقلی رشح وجود عقل مجردند و به طور مسلم، مرتسم در نفس نمی باشند. و نفس در مقام صعود به عالم مجردات، با عقل مجرد و مثال نوری متحد شده، در نتیجه ی این اتحاد، حقایق و معارف کلی را شهود می نماید.
Existence and knowledge are the two main fields argued in the Islamic philosophy; In this field، subjects such as: knowledge، union of intellect and intelligible and manifestations of existence are argued. The existence of the knowledge is an external one which can be found apart from our mind in the real world. As it can also be detected by human intelligence، it is also known as a mental connotation and، as a result of this، the nature
of knowledge can be detected and known. Because of the effects of the knowledge، mental-existence can be known which can be led to the acknowledgement of the knowledge essence. Mulla Sadra believes that knowledge is just a mode of existence، for، God's acknowledgement to his own existence and to the objects and also direct and independent ideas is not the result of our sense- dependent mind. So our knowledge about objects، our understandings and conceptions are obtained by our sensual
activities in the relationship with the outer phenomena. So، our mind، in its inner evolution، can relate and visualize the meanings in the imaginal world، in its inner evolutional manner. This sort of connection can be obtained by sense-independent intermediate world. The secret of our mental direct discoveries، physical ascensions and hereafter associations are related to this kind of sense-independent knowledge. Intellectual conceptions are subordinate of sense- independent ideas and are not
visualized in our mind. Our mind while relating to the sense- independent world is also united with the sense-independent intellect and the lightening world، and as a result of this union، it can visualize total senseindependent ideas.
Machine summary:
"نفس ناطقه گاهی معانی و حقایق کلی را تنزل میدهد و آنها رابه وجود جزیی و خیالی متصور مینماید و آن را در لوح خیال،به نحو تفصیل،مشاهدهمینماید و گاهی صور کثیرهای را از خارج انتزاع کرده،بعد از سیر دادن این صور از عالمحس مشترک و طی کردن مراحل وجودی مربوط به عالم عقلانی،این صور جزیی را بهعالم عقل و مجردات کلی وارد میکند و یک نحوهی وجودی فوق تجرد و مفارق از حدماهوی به آنها داده،در مقام عقلانی خویش،آن حقایق را در یک سیر نزولی پدیدمیآورد؛به این معنا که نفس حقیقت عقلانی را از صرافت وجودی تنزل داده و در مرتبهیعقل تفصیلی،به صورت جزیی،در مقام خیال،متجلی و ظاهر میسازد(13،ص:323)بنابراین نیل به مراتب خیالی و درجات برزخی عبارت است از اتصال نفس به عالم برزخ ازراه حرکت ذاتی و تحول جوهری و حصول صور خیالی در نفس،که نتیجهی این تحولجوهری است؛چه آن که اگر نفس در همان مرتبهی قوه و استعداد باقی باشد،فاقد بصرمعنوی جهت شهود این صورت خواهد بود و ذات فاقد شهود هرگز به حقیقت این صور نایل&%03832IDAG038G% نمیشود."