Abstract:
سید قطب به دلیل رویکرد سیاسی - اجتماعی در تفسیر فی ظلال القرآن برای سوره هایی مانند مائده، انعام و توبه که به ساختار اجتماعی امت اسلامی و روابط مسلمانان با غیرمسلمانان می پردازند، اهمیتی ویژه قائل است. آیات 29 تا 35 سوره توبه به سبب لحن شدیدی که در قبال اهل کتاب به طور کلی و مسیحیان به صورت خاص دارند، در نظر سیدقطب از اهمیت بسزایی برخوردارند. سیدقطب هدف از نزول این هفت آیه را وضع دستورالعمل هایی مشخص برای روابط جامعه اسلامی با یهودیان و مسیحیان می داند و تفسیری در همین راستا و مطابق با آرمان های حرکت اسلامی به دست می دهد. اما دیدگاه های وی در برخی موارد در پرداختن به تاریخ مسیحیت و مخصوصا وجود فرقه های مسیحی در عربستان مقارن با ظهور اسلام و رابطه پیامبر با آنها و نیز شخصیت پولس و موضوع انجیل مطرح شده در قرآن کریم، قابل تامل است. در این مقاله با روش گزارش و تحلیل دیدگاه های سیدقطب مورد بررسی قرار گرفته است.
In his Fī Ẓilāl al-Qur’ān، Sayyid Quṭb gives special importance to such Sūras as al-Mā’ida، al-An‘ām، al-Tawba، which deal with the social structure of Islamic community and the relationship between the Muslims and non-Muslims. The verses 29 to 35 of Sūrat al-Tawba are of special importance because of its strong tone towards People of the Book in general and the Christians in particular. He knows the purpose for the Revelation of these seven verses to be devising specified instructions for the relation of the Islamic community with the Jews and Christians and presents an interpretation in this respect. Nevertheless، his viewpoints dealing with the history of Christianity، especially the existence of Christian denominations in Arabia simultaneous with the advent of Islam and the Prophet’s relationship with them as well as the character of Paul and the issue of Gospel as brought up in the Holy Qur’ān، are worth deliberation. Using report-analysis method، the present article seeks to bring up Sayyid Quṭb’s viewpoints in this respect.
Machine summary:
رویکرد سید قطب به مسیحیتبا تأکید بر آیات 29 تا 35 سورۀ توبه محمد حسین محمدپور1 چکیده {IBسید قطب به دلیل رویکرد سیاسی-اجتماعی در تفسیر فی ظلال القرآن برای سورههایی مانندمائده،انعام و توبه که به ساختار اجتماعی امت اسلامی و روابط مسلمانان با غیرمسلمانانمیپردازند،اهمیتی ویژه قائل است.
سید قطب هدف از نزول این هفت آیه را وضع دستورالعملهایی مشخص برای روابطجامعۀ اسلامی با یهودیان و مسیحیان میداند و تفسیری در همین راستا و مطابق با آرمانهایحرکت اسلامی به دست میدهد.
اما دیدگاههای وی در برخی موارد در پرداختن به تاریخمسیحیت و مخصوصا وجود فرقههای مسیحی در عربستان مقارن با ظهور اسلام و رابطۀ پیامبربا آنها و نیز شخصیت پولس و موضوع انجیل مطرحشده در قرآن کریم،قابل تأمل است.
2. تفسیر آیات 29 تا 35 سورۀ توبه در فیظلال القرآن سید قطب در تفسیر خود هدف ازنزول این آیات را وضعدستورالعملهایی مشخص برای روابطجامعۀ اسلامی و اهل کتاب(یهودیان ومسیحیان)میداند.
1رشید رضادر تفسیر خود بر این نکته تأکید میکندکه یهودیان بر این باورند که خداوندشریعت موسی علیه السلام را پس از اینکهفراموش شده بود به عزیر/عزرا وحیکرد و در نتیجه از دیدگاه آنها عزرا باکلمۀ خداوند شراکت دارد.
سید قطب دربارۀ عقیدۀ باطلمسیحیان که میگویند مسیح پسرخداست،معتقد است که این عقیدهریشه در عقاید پولس2دارد که پیاممسیح علیه السلام را تحریف کرد،او در ادامه،سخنان رشید رضا در باب تثلیث3را نقلمیکند.
سخن سید قطب مبنی بر اینکه بیاناتتصویبآمیز قرآن در حق مسیحیان بهپیشینیان درستکار آنها که به تعالیمحضرت مسیح علیه السلام وفادار مانده بودند وبا اسلام همپیمان شدند اشاره دارد،مبتنی بر فهم مفسران قدیم قرآن است وبرخاسته از تحقیقات تاریخی در اینزمینه و نیز ارائۀ شواهدنیست.