Abstract:
از نظر پییر گیرو، زبانشناس فرانسوی، همه چیز نشانه است و نشانهشناسی که علم نشانههاست همه دانایی و تجربة انسان را در بر میگیرد. بنابراین بسیاری از حوزههای فکر و اندیشه را میتوان در قالب اصول نشانهشناسی بررسی و تحلیل کرد. شعر به لحاظ رمزگان هنری و پیام زیباشناختی آن، از نظام نشانهای پیچیدهای برخوردار است. مقاله حاضر، نگرشی است نشانهشناختی به شعر زیبای "زمستان" اخوان ثالث و بر این اصل استوار است که شاعر ابداعگر نشانههاست و از طریق نشانهها و روابط حاکم میان آنها معنا را به خواننده منتقل میکند. نوع نشانههای به کار رفته در شعر "زمستان"، انسجام ساختاری، روابط همنشینی و جانشینی بین این نشانهها و چینش و تلفیق تصاویر شاعرانه آن، همگی به طرف وحدت شعری حرکت میکند و شاعر را قادر میسازد تا به زیباترین شکل، تجربه حسی و روانی خود را به خواننده القا کند.
Machine summary:
"مقالهء حاضر،نگرشی است نشانهشناختی به شعر زیبای«زمستان» اخوان ثالث و براین اصول استوار است که شاعر ابداعگر نشانههاست و از طریق نشانهها و روابط حاکم میان آنها معنا را به خواننده منتقل میکند.
نوع نشانههای به کار رفته در شعر«زمستان»،انسجام ساختاری،روابط همنشینی و جانشینی بین این نشانهها و چینش و تلفیق تصاویر شاعرانهء آن،همگی به طرف وحدت شعری حرکت میکند و شاعر را قادر میسازد تا به زیباترین شکل،تجربهء حسی و روانی خود را به خواننده القا کند.
Mukarovshy یکی از اعضای مکتب زبانشناسی پراگ،در مقالهای با عنوان«هنر به مثابهء پدیدهای نشانهای»،این اندیشه را مطرح میکند که مطالعهء هنر باید بخشی از نشانهشناسی باشد و میکوشد تا خصیصهء نشانهء زیباییشناختی را معین کند:این نشانه،نشانهای خود سامان است که نه بهعنوان میانجی معنا، بلکه فی نفسه واجد اهمیت است»(همان،ص 150).
انسجام ساختاری نشانهها شامل قافیه و وزن شعر نیز میشود که با ایجاد موسیقی خاص خود نه تنها احساس سرمای زمستان را به خواننده القا میکند،بلکه نوعی موسیقی ایجاد میکند که اجزای مختلف شعر را به هم پیوند میدهد.
در واقع میتوان توصیفات شعر«زمستان»را به سه دسته تقسیم کرد: 1-توصیف سرمای زمستان«پیام» 2-توصیف حالات راوی شعر(فرستندهء پیام) 3-توصیف پیر ترسای میکده(گیرندهء پیام) این توصیفات هریک تصویری را در ذهن خواننده متبادر میسازد که نه تنها هریک با یکدیگر در ارتباطاند،بلکه این سه مجموعه نیز با چنان نظمی باهم ارتباط مییابند که خود مفهومی تازه و جدید به شعر میبخشند."