Abstract:
هدف: هدف از انجام گرفتن این مطالعه، تطبیق و ارزیابی ویژگیهای روانسنجی نسخه فارسی سیاهه اختلال هماهنگی رشد حرکتی در ایران، برای شناسایی کودکان در معرض خطر ابتلا به اختلال هماهنگی رشدی بود. روش: همسانی درونی، پایایی باز آزمایی، روایی سازه، و روایی همزمان این پرسشنامه با استفاده از یک نمونه بزرگ از دانش آموزان پسر دبستانی و والدینشان ارزیابی شد. در کل والدین 922 پرسشنامه را تکمیل کردند. به منظور بررسی پایایی باز آزمایی نیز از 15 تن از والدین خواسته شد تا پرسشنامه مورد نظر را پس از دو هفته مجددا تکمیل کنند. نتایج ارزیابی والدین با عملکرد دانشآموزان در آزمون رشد حرکتی درشتـ2 مورد مقایسه قرار گرفت. یافتهها: دو مورد از سؤالات پرسشنامه پس از ارزیابی همسانی درونی حذف شدند. حذف این سؤالات موجب افزایش آلفای کرونباخ تا 85/0 و پایایی باز آزمایی تا 93/0 شد. تحلیل عاملی اکتشافی و تأییدی نشان داد که سیاهه اختلال هماهنگی رشدی فارسی چند عاملی است و با نسخه اصلی آن همخوانی دارد. در نهایت، همبستگی بالایی بین نمرات حاصل از این سیاهه با دو خرده مقیاس آزمون رشد حرکتی درشتـ2: جابهجایی (65/0 =r)، و کنترل شیء (60/0 =r) مشاهده شد. نتیجهگیری و پیشنهادها: نتایج نشانگر این است که نسخه تهیه شده فارسی برای سیاهه اختلال هماهنگی رشدی را میتوان به عنوان یک ابزار روا و پایا برای غربالگری کودکان در معرض خطر اختلال هماهنگی رشدی در ایران استفاده کرد.
Machine summary:
"نسخه تجدیدنظر شده (DCD-Q’07) برای دامنه سنی وسیعتری (5 تا 15 سال) توسعه یافته و شامل 15 آیتم است که این آیتمها در مجموع سه عامل کنترل در حین حرکت، حرکات ظریف/دستخط و هماهنگی عمومی را ارزیابی میکنند (ویلسون و همکاران، 2009).
برای بررسی روایی همزمان نیز رابطه بین امتیازات کلی DCD-Q دو گروه کودکان در معرض خطر یا مبتلا به DCD و سالم با نمرات آنها در خرده آزمونهای TGMD-2 با استفاده از ضریب همبستگی گشتاوری پیرسون به طور مجزا محاسبه و مورد ارزیابی آماری قرار گرفت.
ویژگیهای نمونه و امتیاز کلی ارزیابی والدین رده سنی فراوانی درصد فراوانی امـتـیـــاز کلی در DCD-Q میـانگـین انحـراف معـیار 6 91 90/9 86/62 99/7 7 210 80/22 11/64 98/6 8 198 50/21 37/67 32/8 9 191 70/20 75/62 35/8 10 157 00/17 01/64 24/8 11 75 10/8 11/63 85/8 کل 922 100 45/63 04/8 توضیح جدول: DCDQ= سیاهه اختلال هماهنگی رشدی Maximum-Likelihood estimation (ML) پایایی ضریب همسانی درونی: تجزیه و تحلیلها در ابتدا روی 15 آیتم پرسشنامه و برای کل اعضای نمونه (922 =n) انجام شد.
بررسی روایی سازه نسخه فارسی DCD-Q نشان داد که از ارزیابی والدین در مورد جامعه کودکان پسر ایرانی مقطع دبستان سه عامل استخراج میشود که در مجموع 87/54% از کل واریانس مشاهده شده را تبیین میکنند.
با توجه به نتایج به دست آمده در مورد روایی همزمان میتوان بیان کرد که سیاهه اختلال هماهنگی رشدی برای شناسایی کودکان 6 تا 11 سال ایرانی که مستعد یا مبتلا به DCD هستند معتبر است و نتایج حاصل از آن با یکی از آزمونهای حرکتی استاندارد شده مطابقت دارد."