Abstract:
هدف از انجام گرفتن این پژوهش پیش بینی احساس تنهایی براساس تعامل معلم با دانش-آموز و ابعاد ادراک شایستگی در میان نوجوانان با و بدون نقص بینایی بود، که با روش تحقیق همبستگی به انجام رسید. جامعه آماری تحقیق شامل کلیه نوجوانان با و بدون نقص بینایی بود که در مقطع راهنمایی مدارس تلفیقی تحصیل می نمودند. آزمودنی های پژوهش که با روش هدفمند انتخاب شدند، شامل 46 دانش آموز با نقص بینایی (25 پسر و 21 دختر) و 46 دانش آموز بدون نقص بینایی(25 پسر و 21 دختر) بودند که به صورت تلفیقی در مقطع راهنمایی مدارس شهرستان شیراز به تحصیل اشتغال داشتند. مقیاس تعامل معلم ـ دانش آموز، مقیاس ادراک شایستگی، و پرسشنامه احساس تنهایی به عنوان ابزار سنجش مورد استفاده قرار گرفت. مطالعه ویژگی های روان سنجی این ابزارها در پژوهش حاضر، نشان از روایی و پایایی قابل قبول آنها داشت. یافته ها مبین آن بود که با فزونی یافتن هر یک از ابعاد ادراک شایستگی، احساس تنهایی کاهش می یابد. تحلیل رگرسیون چندگانه نشان داد که شایستگی اجتماعی مهم ترین عامل پیش بینی کننده احساس تنهایی است. تعارض در تعامل معلم و دانش آموز، که رابطه ای مستقیم با احساس تنهایی داشت، دومین عامل پیش بینی کننده این متغیر شناخته شد. نتایج نشانگر آن بود که دختران نسبت به پسران، احساس تنهایی بیشتری را تجربه می نمایند. همچنین، یافته ها حاکی از آن بود که احساس تنهایی دانش آموزان، در مدارس مجری طرح تلفیقی، از نقص بینایی تاثیر نمی پذیرد. از پیشنهادهای این پژوهش، کمک به گسترش شایستگی اجتماعی دانش آموزان است. همچنین، توصیه می شود که به منظور روشن ساختن نقش تعامل معلم ـ دانش آموز در خود ادراکی و احساس تنهایی دانش آموزان تحقیقات بیشتری در آموزش تلفیقی صورت پذیرد.
Machine summary:
"Troop-Gordon & Ladd Robinson Shapiro, Moffett, Lieberman & Dummer اگرچه معدودی از پژوهشگران به مطالعه تأثیر تعامل معلم با دانشآموز بر سازگاری عاطفی نوجوانان پرداختهاند (برای مثال، پیانتا، و استالمن، 2004)، اما تاکنون پژوهشی در زمینۀ رابطۀ این سازه با ابعاد ادراک شایستگی و تأثیر همزمان این عوامل بر احساس تنهایی در دوران نوجوانی، به ویژه در فرهنگ ایرانی و نیز میان دانش آموزان با نقص بینایی، صورت نگرفته است.
سیف و همکاران (1383) با به کارگیری تحلیل عاملی، پنج عامل شایستگی تحصیلی، شایستگی اجتماعی، شایستگی ورزشی، ادارۀ رفتار، و خود ارزشمندی را Kaiser Self-Perception Profile for Adolescents Perceived Competence Scale for Children که در مجموع، 83/46% از واریانس نمرات کل مقیاس را تبیین مینمود، نشان دادند.
این یافته با نتایج حاصل از مطالعۀ سیف و همکاران (1383) در میان نوجوانان تیزهوش و عادی همسویی دارد و تلویح آن در بهداشت روانی نوجوانان، اعم از آنان که دچار نقایص حسی میباشند و آنان که از وضعیت عادی برخوردارند آن است که رشد ادراک شایستگی در ابعاد مختلف میتواند احساس تنهایی را که تهدیدی برای سلامت روانی محسوب میشود (الهاگین، 2004؛ هنریچ و گالون، 2006؛ بلک، 2009)، کاهش دهد.
همچنین نظر به یافتههای پژوهش مبنی بر آن که تعارض در تعامل معلم و دانشآموز، یکی از عوامل بین پیشبینی کننده احساس تنهایی در نوجوانان با و بدون نقص بینایی است، پیشنهاد میشود که کارگاههای آموزشی و دورههای آموزش ضمن خدمت برای کارکنان مدارس، به ویژه معلمان و مشاورانی که در مدارس تلفیقی اشتغال دارند، در راستای آموزش راهبردهای حل تعارض برگزار گردد."