Abstract:
هرچند مسئلة هویت و حافظة تاریخی قدمتی به عمر تاریخ دارد، درحقیقت محصول عصر مدرن و از موضوعات اصلی مورد توجه در جامعهشناسی معاصر است. در ایران نیز بحث دربارة این موضوع با ظهور گفتمان مدرنیسم و شکلگیری دولت مدرن آغاز شده و تا امروز ادامه یافته و با توجه به ناهمگونی فرهنگی و قومی جامعة ایران و تحولات جهانی امروزه اینگونه مباحث اهمیت فزایندهای یافته است. پژوهش موجود در همین راستا و برای بررسی رابطة بین حافظة تاریخی، هویت قومی و جهانیشدن در کردستان ایران صورت گرفته است. در بخش نظری بر اساس نتایج بهدستآمده از بررسی دیدگاهها و مرور منابع تجربی موجود چارچوبی نظری تنظیم شد و در قالب آن فرضیههای اصلی مطرح گردید. پژوهش به روش چندگانه (روش پیمایشی و روش اسنادی) و با استفاده از پرسشنامه در مورد 455 نفر نمونه از افراد 15 سال به بالای ساکن شهر سنندج ایران انجام گرفته است. نتایج پژوهش بر بالابودن میانگین هویت قومی نسل کهنسال، حافظة تاریخی نسل میانسال و بهرهگیری از رسانههای جهانی نسل جوان دلالت دارد. همچنین یافتهها نشان میدهد که به ترتیب متغیرهای جامعهپذیری بهشیوة کردی، احساس تبعیض قومی و حافظة تاریخی بیشترین تأثیر را بر متغیر هویت قومی داشته و در مجموع حدود 34 درصد تغییرات هویت کردی را تبیین میکنند.
Machine summary:
"آزمون رابطة بین سایر متغیرهای مستقل و وابسته (هویت قومی) آزمون همبستگی پیرسون متغیر وابسته متغیرهای مستقل هویت قومی نسل کهنسال نسل میانسال نسل جوان ضریب همبستگی معناداری ضریب همبستگی معناداری ضریب همبستگی معناداری جامعهپذیری 33/0** 004/0 48/0** 000/0 50/0** 000/0 احساس تبعیض 30/0* 01/0 31/0** 000/0 02/0 7/0 سرمایة اقتصادی 06/0 4/0 16/0- 02/0 16/0- 02/0 سرمایة فرهنگی 2/0- 4/0 27/0-** 000/0 08/0- 2/0 جهانیشدن 02/0- 8/0 03/0- 8/0 10/0- 1/0 حافظة تاریخی 19/0 1/0 04/0 5/0 37/0** 000/0 بر اساس اطلاعات جدول 3 میتوان گفت که با توجه به ضریب همبستگی33/0 در نسل کهنسال، 48/0 در نسل میانسال و 50/0 در نسل جوان، بین میزان جامعهپذیری بهشیوة کردی و هویت قومی در گروههای نسلی سهگانه، رابطة متوسط روبهبالای مثبتی وجود دارد.
بهطورکلی نتایج آزمون رابطة بین متغیرهای تحقیق نشان میدهد به ترتیب متغیر جامعهپذیری، احساس تبعیض و حافظة تاریخی کل 34 درصد تغییرات متغیر وابسته (هویت قومی) را تبیین میکند: هرچه افراد به شیوة کردی جامعهپذیر شوند، احساس تبعیض قومی بیشتری در ابعاد عینی و ذهنی داشته باشند و از حافظة تاریخی نیرومندتری برخوردار باشند تعلق و دلبستگیشان به عناصر و مؤلفههای فرهنگ و هویت کردی بیشتر است."