Abstract:
هر سرزمین متشکل از عوامل و عناصر متعددی واقع در سطح و یا نزدیک سطح زمین است که بهصورت انفرادی و یا ترکیبی، در مناطق مختلف با یکدیگر متفاوت هستند. عوامل و عناصر شکلدهندهی نواحی مختلف را منابع طبیعی و یا اکولوژیکی مینامند که شامل منابع فیزیکی و زیستی است و بهصورت منفرد و یا ترکیبی مورد بهرهبرداری انسان قرار میگیرند. استفاده از سرزمین، بدون در نظر گرفتن تفاوتهای اکولوژیک و پتانسیلهای محیطی، باعث پیامدهای ناگوار و تخریب محیط زیست میشود که درنهایت، منابع طبیعی را در معرض تهدید قرار داده و محیط را از توسعهی پایدار دور میکند. استان مازندران با تنوع اکوسیستمهای مناسب و مساعد برای زیست انسانی و تنوع جاذبههای طبیعی و چشماندازها و مناظر با ارزش زیستمحیطی، از مهمترین نقاط جمعیتپذیر کشور است؛ از اینرو، رشد شهرها و سکونتگاههای روستایی و در پی آن سایر زیرساختها و تاسیسات انسانی مورد نیاز، ناگزیر از ارزیابی توان اکولوژیک کاربری مناسب و اختصاص پهنههایی از استان برای این نوع کاربری شده است. پژوهش حاضر با هدف تعیین کاربری مناسب توسعهی شهری، بر اساس شاخصهای مدل ارزیابی توان اکولوژیک توسعهی شهری، روستایی و صنعتی ایران و با استفاده از روش تصمیمگیری چندمعیاری (MCDM) بر پایهی سیستم اطلاعات جغرافیایی (GIS) در شهرستان ساری، استان مازندران گردآوری شده است. نتایج حاکی از آن است که از مجموع مساحت شهرستان ساری که در 1965 واحد اکولوژیک شناسایی شده است، 23/32713 هکتار به کاربری مناسب، 465/47668 هکتار به کاربری متوسط و 399/275438 هکتار به کاربری نامناسب توسعهی شهری اختصاص دارد. در حال حاضر، پراکنش فضایی مراکز جمعیتی شهرستان بیشتر در کاربری مناسب و متوسط قرار دارد که از مهمترین دلایل آن میتوان به شیب کم، بافت خوب خاک، شرایط زهکشی مناسب و شرایط اقلیمی مساعد اشاره کرد.
Machine summary:
"ارزیابی توان اکولوژیک کاربری توسعهی شهری با مدل تصمیمگیریچندمعیاری MDCM و SIG (مطالعه موردی:شهرستان ساری،استان مازندران) جعفر میرکتولی{o*o}-استادیار گروه جغرافیا،دانشگاه گلستان،گرگان محمدرضا کنعانی-دانشجوی دکترای جغرافیا و برنامهریزی شهری دانشگاه اصفهان پذیرش مقاله:1388/10/23 تأیید نهایی:1389/11/4 چکیده {IBهر سرزمین متشکل از عوامل و عناصر متعددی واقع در سطح و یا نزدیک سطح زمین است کهبه صورت انفرادی و یا ترکیبی،در مناطق مختلف با یکدیگر متفاوت هستند.
پژوهش حاضر با هدف تعیینکاربری منناسب توسعهی شهری،براساس شاخصهای مدل ارزیابی توان اکولوژیک توسعهشهری،روستایی و صنعتی ایران و با استفاده از روش تصمیمگیری چندمعیاری )MDCM( بر پایهیسیستم اطلاعات جغرافیایی )SIG( در شهرستان ساری،استان مازندران گردآوری شده است.
پژوهشهای حاضر نیز با هدف تعیین کابری مناسب توسعهی شهری براساس شاخصهای مدل ارزیابی تواناکولوژیک توسعهی شهری،روستایی و صنعتی ایران و با استفاده از روش تصمیمگیری چندمعیاری{o1o}برپایهی سیستماطلاعات جغرافیایی{o2o}در شهرستان ساری استان مازندران گردآوری شده است.
یافتههای تحقیق تحقیق حاضر با هدف ارزیابی توان اکولوژیک برای تعیین کاربری توسعهی شهری یا استفاده از مدل ارزیابی تواناکولوژیک توسعهی شهری،روستایی و صنعتی ایران در شهرستان ساری استان مازندران تدوین شده است.
(به تصویر صفحه مراجعه شود)پس از اجرای روش تاپسیس بر روی ماتریس تصمیمگیری با استفاده از اطلاعات وروی شامل بردار اوزانشاخصهای حاصل از روش آنتروپی از مجموع مساحت شهرستان ساری که در 1965 واحد اکولوژیک با مساحت بیش از2 هکتار شناسایی شده است،واحد اکولوژیک با شماره 1897 و مساحت 43/998 هکتار کمترین فاصله با میزان ایدهآل(0/002337304)و بیشترین فاصله با میزان ایدهآل منفی(0/009288406)را دارد و با بیشترین نزدیکی نسبی به میزانایدهآل(3/983271667)مناسبترین گزینه برای کاربری توسعهی شهری است."