Abstract:
در مطالعه مباحث امنیتی، چه از روشهای مطالعاتی گسترده و شامل تغییرات سیاسی و تکاپوی آکادمیک، و چه از روشهای محدود و کلاسیک قدیمی که بیشتر بر مسائل نظامی تاکید دارد، و یا اینکه روشهای نظری مدرن استفاده شود، روشن است که فرضیه های ژئوپلیتیکی با هر یک از این روشها برای آغاز مطالعات امنیتی جهان با توجه به روند تحولات جهانی، نیاز به بازنگری و ژرف اندیشی عالمانه و دسته جمعی دارد.
این پژوهش ضمن تشریح چشم اندازهای امنیتی جهان و متغیرهای آن در عصر حاضر، با رویکردی نو و واقع گرایانه بر اساس نوع و ماهیت تحولات امنیتی در جهان و بهره گیری از اندیشه های ژئوپلیتیکی مدرن که در دنیای امروزی نقش اساسی را در طراحی برنامه های استراتژیکی و سیاست خارجی هر واحد سیاسی مستقل و شناخته شده بر عهده دارد، ارائه می گردد. دو پرسش مهم در این پژوهش عبارتند از: 1- چرا امروزه امنیت جهانی و به تبع آن امنیت مناطق تابع متغیرهای ژئوپلیتیکی است؟2- تغییرات مدل های ژئوپلیتیکی تا چه اندازه در امنیت تاثیرگذار بوده و متعاقب آن همسانی های ژئوپلیتیکی در حال تغییر دائم است؟
In the field of security studies، whether comprehensive studies including political changes and academic endeavor، or classic methods laying emphasis on military issues، or modern theoretical studies، any geopolitical hypothesis to study the international security issues requires a scholarly revision due to the international developments.
The present study is an attempt to describe the international security perspective and the variables of the current era through a new and realistic approach based on the nature of security developments in the world and also by relying on the modern geopolitical ideas which play a very important role in the strategic planning and foreign policy of the independent political unites.
The main questions of the present paper are: 1- Why the security of the world today and consequently the security of the regions is a function of geopolitical variables? 2- How far the changes in the geopolitical models influence security? 3- Do the geopolitical similarities change permanently?
Machine summary:
"فصلنامه ژئوپلیتیک-سال پنجم،شماره دوم،پاییز 1388صص 115-98 تغییرات مدلهای ژئوپلیتیکی امنیت در عصر حاضر دکتر کیومرث یزدانپناهدرو{o*o}-مدرس جغرافیای سیاسی،دانشگاه آزاد واحد گرمسار تاریخ دریافت:1388/2/26 تاریخ پذیرش:1388/7/10 چکیده {IBدر مطالعه مباحث امنیتی،چه از روشهای مطالعاتی گسترده و شامل تغییرات سیاسی و تکاپوی آکادمیک،و چهاز روشهای محدود و کلاسیک قدیمی که بیشتر بر مسائل نظامی تأکید دارد،و یا اینکه روشهای نظری مدرناستفاده شود،روشن است که فرضیههای ژئوپلیتیکی با هر یک از این روشها برای آغاز مطالعات امنیتی جهان باتوجه به روند تحولات جهانی،نیاز به بازنگری و ژرفاندیشی عالمانه و دستهجمعی دارد.
بحث عنوان شده در این مقاله حاکی از آن است که در تعمق در خصوص یافتههای امنیتیبیشتر بر مفاهیم آکادمیک آن تأکید شده و اینکه تغییرات ژئوپلیتیکی چگونه و تا چه حد بر اینفرآیندها تأثیرگذار است؟و بهطور کلی میتوان گفت با پایان جنگ سرد و شکلگیری عصرجدید ژئوپلیتیکی در سطح جهان و جهان سیاسی شده تغییرات گسترهای بوجود آمد کهمیتوان از آن به عنوان عصر تغییرات ژئوپلیتیکی و ظهور شیوههای نوین امنیتی یاد کرد.
در گستره این تحقیقات باید به این نکته نیز اشاره کرد که انسان عصر پستمدرن خود رابیش از حد گرفتار داشتههای خطرناک نظامی-امنیتی کرده که دیگر تنها موجودیت تهدیداتمرزی و زمینی را نمیتوان ملاک قرار داد،بلکه رفتارهای مبتنی بر تفکرات خشن امروزی راکه ممکن است در شکلی کاملا غیر متمرکز،ناشناخته و لجام گسیخته بروز بدهد،نگرانیها رادامن میزند.
زیرا این جغرافیای سیاسی است که جایگاه و نقشاستراتژیک مناطق را در کره زمین به لحاظ اهمیت جغرافیایی آن بیان میکند و در عصر حاضرنیز که دوره تحولات و دگرگونیها نام دارد و شرایط جدیدی در نظام بین المللی حاکم شدهاست،یعنی دورانی که هیچ ثبات و دوامی در روابط بین دولتها و عرصه بین المللی مشاهدهنمیشود،این اهمیت را بیشتر میتوان حس کرد."