Abstract:
این مقاله با هدف ارائه تصویری از وضعیت مکانهای جرم خیز و آسیب زای استان گلستان با تاکید نواحی شهری تهیه گردیده است. بدین منظور اطلاعات حاصله از روش «میدانی» و «اسنادی»، وارد سیستم اطلاعات جغرافیایی (GIS) شد و با استفاده از نرم افزار Arc GIS 9.2 و برنامه های جانبی 3D Analyst و Crime Analysis، کار تجزیه و تحلیل جرایم در سطوح شهری، شهرستانی و استان انجام گردید.نتایج پردازش، لایه های نقطه ای وقوع جرم و هویت مکانی شهرها و شهرستان های استان را نشان می دهد بیشترین فراوانی نوع جرم در دو شهرستان بزرگ استان،گرگان و گنبدکاووس به ترتیب به سرقت و خودکشی اختصاص داشته است. همچنین بیشترین فراوانی نوع جرم در شهرهای استان به قاچاق مواد مخدر، خودکشی و قتل و سرقت اختصاص داشته است که میزان فراوانی آن تحت تاثیر ویژگیهای کالبدی، اجتماعی و اقتصادی شهرها متفاوت است. بررسی وضعیت پراکنش مکانهای جرم خیز بویژه نواحی شهری استان موید برخی از نظریه های ارائه شده در این زمینه است. از جمله، دورکیم که معتقد به وجود رابطه بین افزایش جرایم و افزایش جمعیت شهرها بود. «جرج کینگ و جمیز کیو» نیز که محیط های آسیب دیده و مخروبه شهری را در ایجاد بی نظمی و وقوع جرم در شهرها موثر دانسته اند. «هال» که بر رابطه بین افزایش جمعیت، رشد و توسعه شهرنشینی، افزایش جنایت و بزهکاری تاکید داشت. «لاوین» که تراکم زیاد جرایم خیابانی و نوع کاربری زمین شهری را در ارتباط می دانست. در مجموع نتایج حاصله با بسیاری از مطالعات نظری و تجربی مشابه پیشین، همخوانی داشته و قابل تبیین است.
The present paper is an attempt to depict a picture of the condition of crime-prone places of Golestan Province، with emphasis on urban areas. The garnered data through survey and documents were given to the GIS and the crimes at the town، city and province levels were analyzed by using the following software programs: ArcGIS 9.2; 3D Analyst، and Crime Analysis. The findings of the research indicate that among the crimes studied theft and suicide have the highest frequency rate in Gorgan and Gonbad Kavoos، two great cities of the province. Also drug trafficking، suicide، murder and theft have the highest frequency rates in the cities of the province، but the rate of frequency in each city differs depending on the structure، social and economic features of the city. The dispersion of the crime-prone places، particularly in the urban areas، is in conformity with some of the theories offered in this field، including that of Durkheim who maintains that there is a relationship between increase in the number of crimes and population growth in the cities. The findings are also in congruence with the theories of George King and James Que who maintain that the demolished urban places and debris are effective in the occurrence of crime and disorder in the cities. Likewise the findings fall within the framework of Hall's theory who emphasizes on the relationship between population growth and expansion of urbanization with increase in the rate of crimes. The findings can be analyzed within the framework of several theories.
Machine summary:
"با توجه به واقعیات مزبور و گسترش روند شتابان شهرنشینی و رشد نامتوازن مناطق،راهبرای طرح سؤال اساسی این نوشتار هموار میگردد،«چه نقاطی در استان گلستان مستعد وقوعآسیبهای اجتماعی و جرمزا(نقطه داغ)است؟»با عنایت به ضرورت اتخاذ برنامههایمداخلهگرایانه برای پیشگیری و کاهش جرایم،متناسب با بافت محلی در تهیه و اجرایبرنامهها،این نوشتار درصدد است با کنکاشی نظاممند،پراکنش جرایم را با در نظر گرفتنهویت مکانی به صورت لایه نقطهای،شناسایی و منعکس نماید.
(به تصویر صفحه مراجعه شود) (به تصویر صفحه مراجعه شود) نتیجهگیری نتایج تجزیه و تحلیل و پردازش لایههای نقطهای وقوع جرم و هویت مکانی در سطح استانگلستان و شهرستانها نشان میدهد علیرغم تمایز میزان و درجه رشد و توسعهیافتگی شهرها وشهرستانهای استان،نسبت به مناطق روستایی از حیث خدمات اجتماعی موجود از شرایطمشابه و مطلوبتری برخوردار هستند،ولی آنچه که امروز زندگی در شهرها را با آشفتگیبیشتری مواجه نموده وجود مهاجرانی با فرهنگها و نژادهای مختلف،تعداد زیاد مردان مجردو جوان،اختلاف طبقاتی،بیکاری شدید،مشکلات اقتصادی و درآمدی،کمبود مسکن مناسبو...
همچنین بررسی افزایش تراکم نقطهای جرم بر حوزه تراکم جمعیتی ناظر بر این موضوع است که فضاهای شهری میتوانند بر میزان و شدت و ضعفجرایم تأثیر بگذارند بررسی مکانهای وقوع در سطح استان گلستان نشان داد برخی از مناطق ونقاط شهری مستعد بروز و افزایش جرایم مشابه و برخی مکانهای جغرافیایی،جرایم دیگریکه تا حدودی مشابه و ناظر بر ویژگیهای ساختار اجتماعی،فرهنگی و اقتصادی مناطق است،را در خود پروراندهاند.
همچنین بررسی وضعیت پراکنش مکانی در استان گلستان وشهرستانها مؤید برخی از نظریههای ارائه شده نیز میباشد،از جمله دورکیم که عقیده داشتبین افزایش جرایم و افزایش جمعیت رابطه مستقیمی وجود دارد همچنین به عقیده«ورث»نیز،شهرنشینی نتایجی از قبیل افزایش جمعیت،افزایش تراکم،با هماهنگی یا اختلاف جمعیت رادرپی دارد که خود باعث پیامدهای اجتماعی و روانشناسی در زندگی شهری میشود روندشتابان شهرنشینی در دهههای اخیر و میزان رشد جرایم گویای این واقعیت میباشد."