Abstract:
نظریه رشد شناختی ویگوتسکی که به نظریه اجتماعی- فرهنگی رشد شهرت دارد، یکی از نظریه های سازنده گرایی است که بر تاثیر قابل توجه کنش متقابل میان یادگیرنده و محیط اجتماعی اش در رشد شناختی تاکید می نماید. از سوی دیگر روش یادگیرنده محوری که نظریه ویگوتسکی زیربنای تئوری آن را تشکیل می دهد، مهمترین نوع آموزش مبتنی بر نظریه های سازنده گرایی شناخته می شود. در این مقاله پس از مرور نظریه سازنده گرایی و روش آموزشی یادگیرنده محور، روش کنونی انجام کارورزی مددکاری اجتماعی در ایران به صورت اجمالی مرور شده است. سپس مدلی برای آموزش دانشجویان مددکاری اجتماعی در محیط کارورزی با تاکید بر جنبه های کاربردی نظریه ویگوتسکی و روش یادگیرنده محور ارائه شده است. در این مدل چگونگی بکارگیری یادگیری مبتنی بر مسئله، خودسامان گری، شاگردی شناختی و سنجش تکوینی- عملکردی در کارورزی مددکاری اجتماعی تبیین شده است. مدل پیشنهادی با مبنا قرار دادن الگوی عمومی آموزشی گیج و برلاینر (1988) فرایند آموزش- یادگیری مددکاران اجتماعی را تشریح می کند. سنجش آغازین(تعیین ویژگی های ورودی یادگیرندگان و گزینش و تدوین هدف های آموزشی)، تعیین روشها و فنون آموزشی، انتخاب منابع و مواد آموزشی، تعیین فعالیت ها و تکالیف یادگیری و تعیین روشها و فنون سنجش و ارزشیابی مهمترین مواردی هستند که در مدل به آنها پرداخته شده است.
Machine summary:
"این امر به کاهش مشارکت دانشجو در فرایند یادگیری،محدود کردنفرصتهای تجربه موقعیتهای مختلف و ضعف استفاده آموزشی از موقعیت تجربهشده،منجر میشود تاکنون موضوع آموزش در مددکاری اجتماعی و بخصوصکارورزی مددکاری اجتماعی به طور علمی در ایران مورد توجه قرار نگرفته و تلاشمشخصی برای بازنگری روشهای آموزشی این رشته انجام نشده است.
بلومو همکارانش هدفهای آموزشی را در سه حوزه کلی طبقهبندی کردند و برای هر یکاز این حوزهها زیر مجموعههایی در نظر گرفتند که عبارتند از: حوزه شناختی(دانش و تواناییهای و مهارتهای ذهنی) دانش واقعی(دانش عناصر اساسی مورد نیاز یادگیرنده برای آشنا شدن با یک رشتهعملی یا حل مسائل مربوط به آن)،دانش مفهومی(دانش مقولهها،طبقهها و روابط میانآنها)،دانش روندی(دانش چگونه انجام دادن کارها)،دانش فراشناختی(دانش شناخت بهطور کلی و دانش فرد درباره شناخت خودش)،به یاد آوردن،فهمیدن،به کار بستن،تحلیلکردن،ارزشیابی کردن و آفریدن(خلق کردن).
به همین دلیل سرپرست هر فیلد باید به سئوالهای زیر پاسخ دهد: آیا دانشجویان برای ورود به این محیط کارورزی باید از ویژگیهایشخصیتی خاصی برخوردار باشند؟ آیا دانشجویان با ویژگیهای فرهنگی و اجتماعی خاص در این محیطکارورزی موفقتر خواهند بود؟آیا نداشتن ویژگیهای فرهنگی اجتماعی خاص،موفقیت دانشجو میتواند در محیط کارورزی موردنظر را با مشکل جدی مواجهکند؟ لازم است دانشجو قبل از ورود به محیط کارورزی چه دانش ومهارتهایی را یاد گرفته باشد؟چگونه یادگیری دانش و مهارتهای مورد نیازسنجیده خواهد شد؟ تعیین محیط کارورزی: به این سئوال باید پاسخ داد که در چارچوب آموزش یادگیرنده محور چقدریادگیرنده باید در انتخاب محیط یادگیری نقش داشته باشد.
*آموزش برای یادگیری اکتشافی این روش نیز بر پایه فرضیههای سازندهگرایی استوار شده است و بر این نکتهتأکید مینماید که استاد نباید به طور مستقیم به دانشجویان موضوعهای درسی راآموزش دهد،بلکه باید آنها را وادارد تا خودشان به کشف و ساختن دانش بپردازند."