Abstract:
حمل¬و¬نقل هوایی از کسب¬و¬کارهای اصلی در صنعت گردشگری به حساب می آید و تجربه کشورهای مختلف نشان می دهد که تحول آن تاثیر عمده¬ای بر توسعه گردشگری داشته است. یکی از مهم ترین عوامل موثر در تحول حمل¬و¬نقل هوایی داخلی اجرای سیاست های آزادسازی بوده که خود ریشه در نظریه¬های طرفدار اقتصاد آزاد دارد. آزادسازی حمل¬و¬نقل هوایی داخلی از اواخر دهه 1970 آغاز شد و از طریق برداشتن محدودیت ها موجبات رشد و توسعه حمل¬و¬نقل هوایی را فراهم آورد. در این مطالعه با استفاده از روش طولی-تطبیقی به بررسی تاثیر آزادسازی حمل¬و¬نقل هوایی داخلی بر توسعه گردشگری داخلی پرداخته شده است. بدین منظور روند آزادسازی حمل¬و¬نقل هوایی داخلی کشورهای ایران با هند و همچنین توسعه حمل¬و¬نقل هوایی و گردشگری داخلی این کشورها مورد مقایسه قرار گرفته است. یافته¬ها نشان می دهد که آزادسازی حمل¬و¬نقل هوایی داخلی در هند با کمک به حرکت در مسیر توسعه حمل¬و¬نقل هوایی داخلی در این کشور سبب شده تا گردشگری داخلی هند بتواند از افزایش آمد و شدها در جهت توسعه خود بهره¬برداری نماید. در سوی دیگر عدم پیروی از الگوهای آزادسازی حمل¬و¬نقل هوایی داخلی در ایران موجب گردیده تا در عمل صنعت گردشگری در سطح داخلی نتواند از حمل¬و¬نقل هوایی در جهت توسعه خود استفاده نماید.
Machine summary:
در این مطالعه سعی شده است با اسـتفاده از روش طـولی- تطبیقـی و ضـمن مقایسۀ سیاست آزادسازی حمل ونقل هوایی کشورهای ایران و هند و تأثیر آن بر گردشگری داخلی بـه ایـن سؤال پاسخ داده شود.
به همین دلیل ، این مقاله قصد دارد با تکیه بر مبـانی و مفاهیم نظری تحقیق و با مطالعه ای طولی- تطبیقی، رابطـ ۀ بـین دو متغیـر یادشـده را در بعـد داخلی (یعنی آزادسازی حمل ونقل هوایی و توسعۀ گردشگری) و با تمرکز بر مقایسـ ۀ کشـور ایران و هند مورد مطالعه قرار دهد.
دلیل انتخاب کشور هند برای مقایسۀ حمل ونقل هـوایی آن با ایران - با وجود تفـاوت هـای جمعیتـی ١ و گسـتردگی جغرافیـایی- شـباهت بافـت صـنعت حمل ونقل هوایی در سطح داخلی این دو کشور تا قبل از آزادسازی این صنعت است .
جدول ٣ تعداد ورود و خروج مسافران داخلی در فرودگاه های ایران و هند طی سال های ١٩٩٨ تا ٢٠٠٩م (میلیون مسافر) سال 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 ایران 16,1 16,4 15,8 17,1 16,7 17,8 18,7 21 24,8 24,8 25,6 28,8 هند 24,4 25 27,4 29,5 28,2 29,4 32,1 39,8 51 70 87 77,2 (منبع : سالنامۀ آماری حمل ونقل هوایی کشور سال های ١٣٧٢-١٣٨٨؛ تارنمای ادارة کل هواپیمایی کشوری هند) جدول بالا نشان میدهد از سال ١٩٩٨ تا سال ٢٠٠٢م درصد تغییر تعـداد مسـافران در هر دو کشور با درصدهای پایین رشد روبه روست و نشانی از توسعۀ بازار در آمارهای هر دو کشور مشاهده نمیشود.