Abstract:
ملوک بنی قیصر کیش در حدود نیمه ی نخست سده ی پنجم هجری قمری، موفق به تشکیل دولتی محلی در جزیره ی کیش شدند. آن ها در اواخر سده ی پنجم و اوایل سده ی ششم هجری قمری، در پی گسترش نفوذ خود بر سراسر سواحل خلیج فارس برآمدند. از جمله ی اقدامات آن ها، گسترش نفوذ خود در سرزمین بحرین، واقع در ساحل جنوبی خلیج فارس، بود. از سال 469ه.ق، حکام محلی در منطقه ی بحرین بر سر کار آمدند که به دلیل نام موسس خود، امیر عبدلله بن علی العیونی، به حکام عیونی مشهور شدند. حکام عیونی حدود دو سده (469-636ه.ق) بر نقاطی چون الاحساء، قطیف و اوال حاکمیت داشتند. ملوک بنی قیصر کیش در اواخر سده ی پنجم یا اوایل سده ی ششم هجری، حملاتی از کیش به بحرین ترتیب دادند و سرانجام موفق شدند حکام عیونی بحرین را به تابعیت خود در آورند. این نوشته در پی بررسی روابط سیاسی - اقتصادی ملوک بنی قیصر کیش و حکام عیونی بحرین، و تحلیل نتایج ناشی از این روابط است. بنابراین، با استفاده از روش توصیفی- تحلیلی و با تکیه بر منابع دست اول نشان داده شده است که حکام عیونی بحرین به لحاظ سیاسی و اقتصادی تابع ملوک بنی قیصر کیش بوده اند.
Machine summary:
"مطالعات تاریخ اسلامسال سوم/شمارهی /11زمستان 1390 مناسبات ملوک بنی قیصر کیش و حکام عیونی بحرین مجتبی خلیفه{o1o} چکیده: {IBملوک بنی قیصر کیش در حدود نیمهی نخست سدهی پنجم هجری قمری،موفق به تشکیلدولتی محلی در جزیرهی کیش شدند.
عبد الله بن علی بن محمد بن ابراهیم عیونی،موفق شد درسال 469 ه ق قدرت را در احساء بهدست گیرد و پایههای دولتی محلی را در سرزمین بحرین{o(1)ابن شهاب یزدی،جامع التواریخ حسنی،نسخهی خطی کتابخانهی فاتح استامبول،ش 4307،ص 981 b و 091 a ؛افضل-الدین ابو حامد کرمانی(1373)،سلجوقیان و غز در کرمان،تصحیح باستانی پاریزی،تهران:کورش،صص 338-340.
ملوک بنی قیصر کیش از نیمهی دوم سدهی پنجم هجری قمری تلاش خود را برای تبدیل این{o(1)المدیرس،همان،ص 159.
از جمله در سال 549 ه ق،در زمان حکومت قوام الدین غریر بن منصور بن-علی بن عبد الله عیونی(549-556 ه ق)،از سوی حاکم کیش حملهای به جزیرهی اوال صورت گرفتکه برای مدت کوتاهی تصرف آن جزیره را توسط سپاهیان کیش به همراه داشت.
{o1o} ابن مجاور،که تنها چند سال پس از انعقاد این معاهده اثر خود را نگاشته،اشاره میکند کهحاکم کیش کشتیهایی معروف به«نوبیه»داشته است که در سواحل بحرین پنج نوبت درروز برای وی مینواختهاند و مالکان عرب بحرین سالانه بیست هزار سکه بابت نواختن ایننوبت،به حاکم کیش میپرداختهاند.
ازجنبهی اقتصادی نیز،هدف اصلی ملوک بنی قیصر،تبدیل کیش به مرکز تجارت دریایی،نه تنهادر خلیج فارس،بلکه حتی در ماورای آن بود؛و چون بحرین در پی توجهات دولت عیونی بهمنطقهی ویژهای به منظور تجارت مروارید و اسب تبدیل شده بود،ازاینرو،حاکمان کیش،در پی دستیابی به سلطهی سیاسی-اقتصادی بر آن ناحیه برآمدند."