Abstract:
در مقاله حاضر نحوه بازنمایی تحولات داخلی ایران در سال 1388 را در شبکه تلویزیونی «بیبیسی فارسی» بررسی کردهایم. در این مقاله کوشیدهایم با استخراج محورهای گفتمان غالب بازنمایی شده، روند و ابعاد رویکرد جریانسازی در قالب خبر و برنامههای خبری این شبکه، تبیین راهکارهای رسانهای آن در قالب گفتمان رسانه حرفهای و ابعاد گفتمان هژمونیک این رسانه را در خلق گفتمانهای القایی برای مخاطبان واکاوی کنیم. برخی از مهمترین محورهای جریانسازی رسانهای بیبیسی فارسی در سال 1388 عبارتاند از: القای نقض حقوقبشر و آزادیهای مدنی در ایران، القای ناکارآمدی دولت و نظام، تقویت جریانهای مخالف و تعمیق شکاف سیاسی در ایران. در این مقاله مستند، برنامهها و گزارشهای خبری شبکه بیبیسی و مصادیق و مستندهای این جریانسازیها را توضیح دادهایم. به نظر میرسد مهمترین نشانهها و دالهای محوری گفتمان شبکه بیبیسی فارسی در قبال ایران در سال 1388، بحران مشروعیت در جمهوری اسلامی ایران و نیز تهدیدهای ایران است.
Machine summary:
"راهاندازی شبکۀ بیبیسی فارسی و مقارن بودن آن با روزهای حساس پروندۀ مربوط به فعالیتهای صلحآمیز هستهای کشورمان بیش از آنچه تداعی رسانهای حرفهای و مستقل برای مسئولان کشور و ناظران داخلی و خارجی- عمدتا فعال در حوزۀ ارتباطات بینالملل ـ باشد، این انگاره را به وجود آورد که بیبیسی فارسی همراه و بلکه پیشنهادی برای رسانههای آمریکایی و انگلیسی وابسته به CIA و MI6 بوده و به دلیل ذهنیت بد ایرانیان دربارۀ این رسانهها برای تداوم رسالت تهدید معرفی کردن ایران، افتتاح شده و همان کارویژه را در دستور کار قرار داده است.
محورهای درونی این نشانه عبارتاند از: ـ ناکارآمدی دولت ایران و پیامدهای آن ـ حقوق بشر و آزادیهای مدنی قربانی استبداد دینی ـ انتخابات؛ فرصتی برای تغییر نظام ـ القای تقلب در انتخابات و شورش علیه نظام ـ تقویت جنبش سبز و تشدید شکاف سیاسی ـ تحریک قومیتها و اقلیتهای مذهبی و زبانی ـ تضعیف گفتمان مذهب ـ بیبیسی؛ رسانهای بیطرف و معتمد درواقع، برآیند محورهای بالا نتیجهای جز بازتولید القای «بحران مشروعیت نظام جمهوری اسلامی» در ذهن مخاطبان ندارد.
مقایسۀ رویکرد شبکۀ بیبیسی فارسی با رویکرد غالب شبکۀ بیبیسی انگلیسی و دیگر رسانههای مخالف جمهوری اسلامی ایران در دهۀ فجر سال 1387، یعنی سیامین سال پیروزی انقلاب اسلامی نشان میدهد که بسیاری از رویکردها و جهتگیری رسانهای این شبکۀ تلویزیونی در بازنمایی انقلاب اسلامی در سال 88 به نحو شدیدتر و با سوءاستفاده از تحولات قبل و بعد از انتخابات سال 88 ایران، به نحو بارزی تشدید شده؛ به گونهای که میتوان گفت سناریوی ثابت رسانۀ بیبیسی در سال 88 در شکل تقویت شده همان رویکرد رسانهای البته با تمهیدهای گستردهتر و قالب اثرگذارتر به دلیل راهاندازی شبکۀ فارسیزبان بیبیسی فارسی دنبال شده است."