Abstract:
بخش عمده ای از میراث حدیثی شیعه را «ادعیه ماثوره» و زیارات تشکیل می دهند. از دوره های نخستین تدوین حدیث، این نکته مورد توجه محدثان بوده و کتبی را به این موضوع اختصاص داده اند. از میان این کتب، مصباح المتهجد شیخ طوسی از اعتبار و اهمیت بیشتری برخوردار است. در میان ادعیه ماثور، ادعیه ماه رجب از نظر کثرت و مضمون با چهارده دعا جلب توجه می کند. تحلیل مضامین ادعیه ماه رجب بر اساس مصباح، محور این پژوهش است. با به کارگیری روش تحلیلی، مولفه های دعا در هفت محور درخواست های فردی و گروهی، زمان، نام پیامبران، مفاهیم پرتکرار، درود، ادبیات و آیات تحلیل می شود. مفاهیم اعتقادی پرتکرارترین مفهوم بوده و تمامی دعاها مزین به صلوات و دارای صنایع بلاغی فراوان هستند . اکثر مفاهیم دعاها برگرفته از آیات است.
Machine summary:
چهارده دعا در شانزده صفحه، به عنوان دعاهای مخصوص ماه رجب در این کتاب گردآوری شده است.
ادعیه ماه رجب از این جهت ارزیابی میگردد تا مشخص شود نیازها و درخواستهای مطرح شده در ادعیه بیشتر در کدام حیطه است و فراوانی آن چگونه هست؟ لازم به ذکر است که در دستهبندی درخواستها به فردی و گروهی از ضمایر جهت تشخیص بهره گرفته شد.
6 از این رو، در بررسی ادعیه ماه رجب مشاهده میشود که علاوه بر دعا برای خود، دیگران نیز مشمول دعای خیر قرار گرفتهاند که نتایج حاصل بدین سوره غافر، آیه60.
تحلیل فراوانی زمان ادعیه ماه رجب گرچه درخواست از خداوند محدودیت زمان و مکان ندارد، ولی از آنجا که دعا مغز عبادت است، برای دعاکننده آداب و شرایطی است که باید آنها را مراعات نماید تا از فایده دعا بهره برده و دعای او مستجاب شده و نورانیت دعا در نفس او پیدا شود.
1 در شب و روز بیست و هفتم ماه رجب، «سه دعا» وارد شده است که نشان از اهمیت دعا در این زمان، و امید استجابت و بهرهمندی معنوی، به علت ویژگی زمانی آن دارد.
2 نام 46 پیامبر در ادعیه ماه رجب (دعا ام داود) آمده است.
موارد تلمیح در ادعیه ماه رجب در هیجده موضوع دستهبندی شده است: اول.
8 موارد متعدد اسماء و صفات الهی در دعای یازدهم (ام داود) ذکر شده که تعداد زیادی اقتباس از آیات قرآن است.