Abstract:
مدیریت پایدار سواحل نیازمند آگاهی از روند تغییرات خط ساحلی است و آشکارسازی تغییرات خط ساحلی، میتواند سلامت ساحل را تضمین کند. پهنه مورد مطالعه این پژوهش، بخش غربی خط ساحلی دریای خزر، در محدوده قاعده دلتای سفیدرود، بهطول تقریبی 15 کیلومتر است. هدف این مطالعه، بررسی متغیرهای موثر بر تغییرات سریع خط ساحلی طی شصت سال گذشته است. برای دستیابی به این هدف از اطلاعات دبی و رسوب سفیدرود، باد و نوسانهای تراز آب بههمراه عکسهای هوایی، نقشههای توپوگرافی و تصاویر ماهوارهای چند زمانه بهعنوان ابزارها و دادههای اصلی پژوهش استفاده شده است. روش کار برپایه استفاده از نیمرخهای متساویالبعد (ترانسکت) در سه بازه مجزا، برای ثبت میزان تغییرات خط ساحلی است که با رویهماندازی تصاویر موجود در نرمافزارهای جغرافیایی و استخراج خطوط ساحلی تاریخی، دلایل فرسایش و رسوبگذاری در قاعده دلتای سفیدرود، طی دوره زمانی 1390-1334، بررسی و مشارکت عوامل موثر بر تغییر خط ساحلی در هر یک از بازههای سهگانه مورد سنجش قرار گرفت. نتایج نشان میدهد که تغییر در میزان بده رسوب خروجی از سد سفیدرود با انجام عملیات شاس، بیشترین تاثیر را در تغییر سریع خط ساحلی قاعده دلتا داشته است. طی عملیات شاس، میانگین دلتاسازی با سرعت 26 متر در سال (1998-1981) به ثبت رسیده است که نسبت به سرعت تغییر خط ساحلی در دوره قبل از عملیات با 19 متر در سال (1980- 1955) و 9 متر در سال پس از عملیات شاس (2011-1999)، تفاوت چشمگیری را نشان میدهد. همچنین طوفانهای دریایی نیز، بهصورت مقطعی میتوانند نقش مهمی در تغییر خط ساحلی ایفا کنند.
Machine summary:
"روش کار بر پایۀ استفاده از نیمرخهای متساوی البعد(ترانسکت)در سه بازۀ مجزا،برای ثبت میزان تغییرات خط ساحلی است که با روی هماندازی تصاویر موجود در نرمافزارهای جغرافیایی و استخراج خطوط ساحلی تاریخی،دلایل فرسایش و رسوبگذاری در قاعدۀ دلتای سفیدرود،طی دورۀ زمانی 1390- 1334،بررسی و مشارکت عوامل مؤثر بر تغییر خط ساحلی در هریک از بازدههای سهگانه مورد سنجش قرر گرفتت.
دادههای تاریخی شامل عکسهای هوایی،نقشههای توپوگرافی و تصاویر ماهوارهای چندزمانه،بر ناپایداری خط ساحلی قاعدۀ دلتای سفیدرود دلالت ارد و این فرضیه را تداعی میکند که در بین متغیرهای مؤثر بر روند تغییر خط ساحلی،تغییر در میزان دبی و رسوب ورودی از رودخانه،مسئول اصلی تغییرات سریع خط ساحلی است.
خوشرفتار (1384)با استفاده از عکسهای هوایی و تصاویر ماهوارهای،تحولات دلتای جدید سفیدرود را طی سدۀ اخیر مورد بررسی قرار داده و به تبیین نقش فعالیتهای انسانی و دینامیک دریا در ایجاد تغییرات خط ساحلی پرداخته است.
در این دوره با جابهجایی مسیر و مصب رودخانۀ سفیدرود از قسمت شرق به سوی غرب قاعدۀ دلتا،تغییرات شدیدی در منحنی خط ساحلی رخ داده است که مهمترین تغییر در میزان طول خط ساحلی بوده است؛به گونهای که طول خط ساحلی با محاسبۀ مجموع خطوط برشهای عرضی در منطقۀ یک،354 متر افزایش و در مناطق دو و سه به ترتیب 147 و 2557 کاهش داشته است.
7191 rebotcO ,rasmaR ,segnahC leveL aeS fo emigeR dna ecnalaB retaW aeS naipsaC fo ecnerefnoC tsriF eht fo tcartsbA ehT ,noisnapxE durdifeS atleD ,3991 .."