چکیده:
از بین ابعاد مختلف تفکر، مطالعه تفکر انتقادی از موضوعات مسلط در ادبیات مربوط به تفکر است و با توجه به ماهیت آن، ضرورت دارد مراکز آموزش عالی کانون توجه خود را به جای محتوای موضوعات درسی، بر فرایند و مهارت های تفکر انتقادی معطوف کنند اما علی رغم اهمیت تفکر، نتایج پژوهش های مختلف بیانگر آن است که به طور کلی توانایی دانشجویان در استفاده از مهارت های تفکر انتقادی اندک است. در این رابطه بسیاری از صاحب نظران و متخصصان آموزش نظامی معتقدند آموزش های نظامی جاری در مراکز آموزشی، به اندازه کافی مهارت های تصمیم گیری را در دانشجویان توسعه نمی دهد. در این راستا و به منظور بررسی روند گرایش دانشجویان دانشگاه امام علی(ع) به تفکر انتقادی با استفاده طرح تلفیق (فن مثلث بندی درون روشی) روش های تحقیق توصیفی پانلی(طولی) و مقطعی، نمونه ای با حجم 210 نفر برای تحقیق مقطعی و 19 نفر برای تحقیق پانلی از دانشجویان این دانشگاه به طور تصادفی انتخاب و آزمون گرایش به تفکر انتقادی کالیفرنیا به عنوان ابزار اندازه گیری به آنها ارائه و داده های مورد نیاز از آنها جمع آوری شد. پس از جمع آوری پرسش نامه ها و داده پردازی، داده های معتبر با استفاده از تحلیل واریانس یک طرفه(ANOVA) و آزمون t-test برای گروه های وابسته(به صورت مقایسه های زوجی) مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته اند. نتایج حاصل بیانگر آن است که میانگین گرایش دانشجویان سال اول (121.5)، دوم (117.25) و سوم (112.68) به تفکر انتقادی دارای روند کاهشی است(F=4.049 و P<0/05). علاوه بر این نتایج تحقیق طولی(پانلی) انجام شده در این تحقیق نیز همسو با نتایج تحقیق مقطعی بیانگر آن است که میانگین گرایش دانشجویان به تفکر انتقادی در سه مقطع زمانی ابتدای ترم (123.88)، پایان ترم (119.88) و پایان سال (114.12) دارای روند نزولی است که تفاوت میانگین های ابتدای ترم و پایان سال معنی دار است (t=2.23 و P<0/05).
Among various aspects of thinking، the study of critical thinking enjoys a long background in the related literature and given its nature، it is necessary that higher educational centers، instead focusing on course content، concentrate on the process and skills of critical thinking. Contrary to the significance of thinking، the pertinent research findings indicate that students are not much competent in using skills of critical thinking. In line with this trend، many educational authorities in military fields hold that the current military trainings do not much develop decision-making ability among cadets. To delve into this issue and investigate the rend of tendency of cadets from Imam Ali University to critical thinking، a sample of 239 cadets were selected randomly to be investigated based on a mixture of panel descriptive and cross-sectional research method (i.e. intra-method triangulation) was exposed to California critical thinking test. The collected data were analyzed based on a one-way ANOVA and t-test. The findings revealed the cadets mean scores as follows: freshmen 121.5، sophomores 117.25 and juniors 111.68، respectively. Obviously، there is a declining trend of tendency towards critical thinking (P < 0.05، F=4.049) .Furthermore، the panel study results matching those of the cross-sectional indicate similar declining trend during three time periods of an academic year (i.e. beginning of the term 123.88، end of the term 119.88 and end of the year 114.12)، indicating a statistically significant difference (P<0.05، t=2.23).
خلاصه ماشینی:
اريکسون ٦ (١٩٩٥) معتقد است که توانايي تفکر انتقـادي يکي از اهداف تعليم و تربيت محسوب مي شود (اسـعدي، ١٣٨٢)، و مأموريـت اصـلي مؤسسات آموزش عالي، تربيت يادگيرندگان مادام العمري است کـه داراي قابليـت هـا و 1 -Elder & Paul 2- Gerreson 3 -Anderson 4- Simpson 5- Critical thinking 6- Erickson تواناييهاي ذهني، استدلال و تفکر انتقادي هستند؛ از ايـن رو آنهـا در طـول دوره هـا و دروس دانشگاهي بايد به دانشجويان به عنوان عضوي از جامعه و همچنـين شـهروندان مطلع بياموزند که شخصا فکـر کننـد، تصـميم بگيرنـد و دربـاره امـور قضـاوت کننـد.
(ماروين و همکاران ١، ٢٠٠٠) با عنايت به اينکه يافته ها و نتـايج تحقيقـات مختلـف در رابطـه بـا تفکـر انتقـادي دانشجويان متفاوت و گاه مخالف يکديگر بوده اند و نيز يافته هـاي تحقيقـاتي وابسـتگي تفکر انتقادي به زمينه و تأثير عوامل فرهنگي، اجتماعي و تربيتـي بـر آن را مـورد تأکيـد قرار داده اند، محقق در اين مقاله در صدد است تـا رونـد گـرايش دانشـجويان دانشـگاه افسري امام علي (ع ) به تفکر انتقادي را مورد بررسي قرار دهد و در ايـن راسـتا سـؤالات زير مطرح شده است : (ع ) ١- آيا بين گرايش دانشجويان سال اول ، دوم و سوم دانشـگاه افسـري امـام علـي بـه تفکر انتقادي تفاوت وجود دارد؟ ٢- روند گرايش دانشجويان دانشگاه افسري امام علي (ع ) به تفکر انتقادي چگونه است ؟ روش شناسي پژوهش حاضر، با توجه به ماهيت موضوع و اهداف تحقيق از نوع توصـيفي اسـت کـه با بهره گيري از فن مثلث بندي ٢و٣ از تلفيق روش هاي تحقيق پـانلي ٤ و تحقيـق مقطعـي 1 استفاده شده است .