چکیده:
تاثیر میان رودان بر ساختار نهادهای سیاسی و فرهنگی شاهنشاهی هخامنشی امری نیست که بتوان از آن چشم پوشید. یکی از جنبه هایی که این تاثیرات در آن نمود یافته است، ایدئولوژی شاهی هخامنشیان است. نبشته های شاهی، یکی از موثق ترین منابع برای بررسی ایدئولوژی شاهی می باشند. در این راستا، حضور نفرین به عنوان یک بن مایه فرهنگی و نیز یکی از عناصر موجود در نبشته های مزبور، به خوبی نشان از یک سنت پیوسته فرهنگی و ادبی می دهد که به مدت دو هزاره، از مرحله سوم دوره ی دودمان های آغازین در سومر باستان تا پایان حیات سیاسی میان رودان در نبشته های شاهی به کار می رفت. پس از فتح میان رودان توسط هخامنشیان، نفرین نیز به همراه سایر بن مایه های سیاسی و فرهنگی توسط آن ها برای نشان دادن مفاهیم مربوط به قدرت، به کار گرفته شد. پژوهش حاضر بر آن است تا با بررسی مفهوم، گستره و انواع نفرین در خاور نزدیک باستان، سیر تحولات نفرین در نبشته های شاهی میان رودان، تداوم و تحول بن مایه مذکور در نبشته های پارسی باستان و سرانجام کارکردهای آن در نبشته های شاهی میان رودانی و هخامنشی نشان داده شوند.
The influence of Mesopotamia on the political and cultural structure of Achaemenid Kingdom is not negligible. One aspect of this influence is the imperial ideology of the Achaemenids.
King Inscriptions are one the most reliable resources to study the imperial ideology
In this regard، the presence of curse as a cultural motifs and as an element of those inscriptions، is a evidence of a continuous cultural and literature tradition in the imperial inscription which lasted for two millennium، from the third period of the era of the early dynasties of ancient Sumer till the end of the political life of Mesopotamia. After conquering of Mesopotamia by the Achaemenids، curse along with other political and cultural motifs used by them to illustrate the concepts of power. The aim of this paper is to show the evolution of curse in the imperial inscription of Mesopotamia، continuity and change of those motifs in ancient Persian inscriptions، and its functions in the Mesopotamian and Achaemenid Imperial inscriptions by studying the concept، scope and types of curse in the ancient Near East.
خلاصه ماشینی:
Douglas Frayne, (2008), Presargonic period, 2700-2350 BC, The royal inscriptions of Mesopotamia.
2. Douglas Frayne, (1997), Ur III period (2112-2004 BC), Royal inscriptions of Mesopotamia.
٣ بـا ایـن حـال نمی توان حضور نفرین را در نبشته های شاهی نو بابلی رد کرد؛ زیرا همان گونه که برخی از پژوهشگران نیز اشاره کرده اند، این وجه مثبت نگری در همه نبشته های شاهی نو بابلی ، بـه ویژه در نبشته های مربوط به ساخت و سازهای نظـامی و حتـی در برخـی از نبـشته هـای مربوط به ساخت پرستشگاه وجود ندارد.
Malandra, (1983), An introduction to ancient Iranian religion: Readings from the Avesta and Achaemenid inscriptions, Minneapolis: University of Minnesota Press, p.
در ایـن دو نـسخه از اندیـشه نگـار سـومری ̯ NUMUN برای این مقصود اسـتفاده شـده اسـت کـه حـالتی کهـن گـرا دارد و در بیـشتر عبارت های نفرین باروری مندرج در نبشته های شاهی میان رودانی از دوره سارگون به بعد استفاده شده است .
آنچه بیشتر به این موضوع قوت می دهد، عـدم حضور الگوی میان رودانی نفـرین نبـشته بیـستون در دیگـر نبـشته هـای داریـوش اسـت ، نبشته هایی که متعلق به سال های بعد هستند؛ یعنی هنگامی که داریوش موفـق بـه اسـتقرار مشروعیت دودمانی و ثبات سیاسی خود شده بود.
بـا این حال ، پس از تثبیت قدرت ، رویکردی مشابه نمونه های نوآشوری و نوبابلی را در بخش فرجامین نبشته ها به کار می گیرد که در دوره جانـشینان وی تـا اردشـیر دوم ، بـه صـورت درخواست از اهورامزدا برای نگاهداری از شاه ، دودمان و خاستگاه شاهی و نیز نبشته ها و بناها رخ می نماید.