چکیده:
زمینه: نقایص زبانی و ارتباطی، همچنین مشکلاتی در برتری طرفی اندام ها، در اختلال اتیسم می تواند با سن افراد اتیستیک مرتبط باشند. هدف این پژوهش بررسی برتری طرفی اندام ها و عملکردارتباطی در دانش آموزان مبتلا به اتیسم در ارتباط با سن آنها می باشد. روش: این پژوهش توصیفی- تحلیلی و از نوع مقطعی مقایسه ای است و 40 دانش آموز مبتلا به اتیسم با میانگین سنی ده سال و 8 ماه (انحراف استاندارد2سال و 5ماه) با روش نمونه گیری در دسترس انتخاب شدند. از پرسشنامه ی ارزیابی عملکردارتباطی و چک لیست مشاهده ای ارزیابی برتری طرفی اندام ها برای گردآوری اطلاعات استفاده گردید و افراد مورد مطالعه در دو گروه یک سو توان و دو سوتوان و همچنین از نظر سنی در دو گروه کمتر از 13 سال و 13سال و بیشتر قرار گرفتند. یافته ها: جهت بررسی فرضیه ها از آزمون فریدمنK2 و آزمون تی استفاده شد مقایسه دانش آموزان اتیستیک در دو گروه سنی کمتر و بیشتر از 13 سال نشان داد ، در گروه سنی 13سال و بالای آن گرایش به یک سوتوانی در دو اندام دست و گوش بیشتر است (p 0.05). داشتن عملکرد ارتباطی بهتر در گروه سنی 13سال و بالای آن ، مشهود است ((p<0.05. نتیجه گیری: بر مبنای نتایج پژوهش، می توان اقدامات توان بخشی درتثبیت برتری طرفی اندام ها به ویژه در سنین پایین تر را در جهت ایجاد زمینه لازم برای بهبود قابلیت های زبانی و ایفای نقش ارتباطی بهترمورد توجه قرار داد.
خلاصه ماشینی:
"به نظر میرسد تاخیر در تثبیت برتری طرفی اندامها در افراد مورد مطالعه وجود دارد، زیرا بر اساس مشاهدات دلاکاتو در نوزادان هیچگونه برتری طرفی در استفاده از هیچ یک از دستان وجود ندارد، اما به هنگام شروع گفتار در 9 ماهگی برتری دست مشهود میشود و تا 2 سالگی وضعیت نهایی تثبیت میشود و تا 7-6 سالگی تکامل مییابد و یکی از دو نیمکره مغز بارز و غالب میگردد (علیپور و آگاه، 1387) یعنی ضمن حفظ انعطاف پذیری مغز برای یادگیری زبان تا سن بلوغ، پیش از آن، تثبیت برتری طرفی اندامها رخ میدهد و وجود دوسوتوانی در بین کودکان طبیعی نایاب است، به طوریکه در پژوهش کرنیش 1 و مکمنوس 2 ، 1996 نشان داده میشود، کودکان طبیعی بیش از کودکان دارای اتیسم یا کودکان دچار ناتوانیهای یادگیری دارای ثبات برتری دست هستند.
نتیجه گیری بر اساس یافتههای پژوهش شاید باید به تثبیت برتری - Cornish - MC Manus - Magnetic resonance imaging(MRI) - Soper - Satz - atypical establishment of cerebral dominance - Hauck - Dewey ماهگی برتری دست مشهود میشود و تا 2 سالگی وضعیت نهایی تثبیت میشود، بنابراین در مرحله نهایی رشد مغز که بین هجده ماهگی تا دو سالگی روی میدهد و تا 7-6 سالگی تکامل مییابد، یکی از دو نیمکره مغز بارز و غالب میگردد (دلاکاتو 1 ، 1965) البته مطابق با نظر لینبرگ این تخصصی شدن یک نیمکره برای زبان پیش از بلوغ (13 سالگی) کامل نمیشود (بروک شایر،2003) اگر نیمه چپ بدن غالب شود کودک راستدست، راستپا، راستگوش و راست چشم است، اگر نیمه راست مغز غالب گردد کودک چپدست، چپپا، چپگوش و چپچشم است."