چکیده:
آگاهی از خوانش مخاطبان از برنامههای شبکههای ماهوارهای برونمرزی بهعنوان محتوای رقیب برنامههای شبکههای داخلی اهمیت بسیاری در سیاستگذاری رسانهای و برنامهریزی برای حفظ و افزایش مخاطبان صداوسیما دارد. با این پیشفرض، مقالة حاضر به مصرف شبکههای ماهوارهای سیاسی فارسیزبان در ایران و بهطور خاص برنامة پارازیت توسط دانشجویان دانشگاههای تهران پرداخته و ضمن تحقیق دربارة خوانشهای آنها از برنامه، کارکردها و رضامندیهای حاصل از آنرا مورد پرسش قرار داده است. این نوشتار در قالب نظریة دریافت به روش کیفی و با تکنیک مصاحبة عمقی با 20 دانشجو صورت گرفته است. یافتهها نشان میدهد که مصرف شبکههای سیاسی ماهوارهای دگراندیش، به معنای مخالفت با کلیة مواضع جمهوری اسلامی نیست و جوانان خوانشهای تخالفی و مذاکرهای نسبت به برنامههای این شبکهها دارند؛ همچنین رویکرد انتقادی برنامه نسبت به رفتارهای مدنی و اخلاق در جامعة ایرانی، مورد تأکید و محل توجه دانشجویان بوده است.
خلاصه ماشینی:
"با این مقدمه پرسش اصلی این مقاله آن است که کاربردها و آثار تماشای محتوای شبکة ماهوارهای VOA برای جوانان چیست؟ بهطور خاص درصدد آگاهی از این موضوع است که دانشجویان چه نوع تفسیرهایی از برنامة پارازیت دارند؟ آیا تماشای این برنامه بهمعنای پذیرش کلیة دیدگاههای ارائهشده در آن و بهطور عام شبکة صدای آمریکاست؟ آیا دانشجویان ایرانی رویارویی و درک گزینشی در برابر این برنامه و شبکه دارند؟ آیا میتوان اقبال جوانان بهطور خاص و مخاطبان ایرانی بهطور عام از این شبکه را بهمنزلة یک بحران رسانهای قلمداد کرد؟ آیا این امر به معنای بیاعتباری منابع خبری داخلی در مقابل منابع خبری ـ تحلیلی خارجی نزد مخاطب ایرانی است؟ در نهایت به این مهم پرداخته میشود که درک وجوه پنهان این مصرف رسانهای چه کمکی به برنامهسازان داخلی در حفظ و افزایش مخاطبان خود خواهد کرد؟ چارچوب نظری این نوشتار در قالب «نظریة دریافت» انجام شده است.
اکنون این شبکه محتوای خبری خود را بهصورت آنلاین به 43 زبان ارائه میکند که شامل شکلهای مختلف عرضة بستههای خبری مانند پادکست، چتهای آنلاین و خبرخوانهای RSS است؛ به این ترتیب وبسایت این شبکه به یکی از پیوستارهای مهم جاهطلبیهای هژمونیک آمریکا و مکانیسمی جدید برای حمایت از سیاست داخلی و منافع ایدئولوژیک این کشور در سطح جهانی تبدیل شده است؛ با وجود این با توجه به دسترسی به منابع آزاد در اینترنت، صدای آمریکا را نمیتوان جریانی یکسویه به سمت جوامع هدف ارزیابی کرد؛ برعکس هنگام مقایسة کاربران اینترنتی و مخاطبان رادیویی صدای آمریکا، شاهد وجود شکاف میان دریافتکنندگان در نظر گرفتهشده و دریافتکنندگان واقعی بستههای خبری این شبکه هستیم (Sharon Wang, Hong, 2011: 348)."