چکیده:
در گذشته متداولترین روش حل و فصل اختلافات تجاری، مراجعه به محاکم قضایی ملی بود. لیکن در چند دهة اخیر داوری تجاری بینالمللی به منظور حل وفصل اختلافات بینالمللی در بین سایر شیوههای حل اختلاف، اهمیت روزافزونی یافته است.امروزه در اثر ظهور فنآوریهای نوین شاهد تسریع ارتباطات به خصوص در عرصهی تجارت جهانی هستیم، به گونهای که افزایش تجارت و به تبع آن رقابت بر سرکسب بازارهای جهانی تغییراتی را در زیر ساختهای تجاری در سطح بینالمللی بوجود آورده است. در حال حاضر، روند جهانی شدن، روشهای جایگزینی را همچون داوری در فضای مجازی میطلبد که شکل توسعهیافته و مدرن داوریهای سنتی است.گرچه داوری الکترونیکی همان نهاد داوری سنتی است و تنها روش اعمال آن تغییر یافته است اما ناگفته نیست که تأسیس این نهاد نوپا باعث پیدایش مباحث حقوقی و تکنولوژیکی متعددی من جمله ابزارهای برقراری ارتباط، نحوهی اطلاع رسانی، استماع، صدور و ابلاغ رأی داوری شده است. نتایج این تحقیق نشان میدهد که با ایجاد این نهاد حقوقی جدید و تحولات فنی ناشی از آن در روند دادرسی، تعارضات جدیدی بروز نموده که مستلزم اعمال قواعد خاصی است که تلاش صاحبنظران، رویه بینالمللی و شکلگیری قوانین ملی را طلب مینماید. از این نظر، استفاده از تجربه بعضی کشورها و سازمانهایی که این نوع داوری را تجربه نمودهاند ضروری به نظر میرسد.
خلاصه ماشینی:
در حال حاضر، داوری تجاری بین المللی در فضای مجازی در عمـل بـه صـورت پیشرفته ترین شیوه ی حل و فصل اختلافات تجاری بـین المللـی درآمـده اسـت ، لـیکن پیدایش این نهاد ما را با سـؤالات متعـددی در مـورد مباحـث حقـوقی و تکنولـوژیکی داوری تجاری بین المللی از شروع داوری ، ابلاغ اخطاریه هـا و تشـکیل هیـأت داوری ، استماع و بررسی دلایل و در آخر صدور رأی روبرو می سازد.
(السان ، ١٣٨٥: ٩١) فلذا بـه نظر می رسد که پست الکترونیکی ماهیتا دارای ضریب امنیتی کمتری نسـبت بـه سـایر وسایل ارتباطی الکترونیکی است ، گرچه این مشکل را می توان تا حدود زیادی از طریق کدگذاری و رمزدار نمودن متن مرتفع کرد اما با وجود ابزارهـای ارتبـاطی دیگـری کـه مزیت هایی دوچندان به همراه دارد بهتر است جهت بالا بردن میزان اعتماد و اعتبار ایـن نوع از داوری از ابزاری استفاده شود که این قبیل مضرات را به دنبال نداشته باشد.
(السان ، ١٣٨٥: ٨٤) می توان بـا کمـی اغمـاض در نحوه انجام و چگونگی شکل گیری ارتباط و ابزارهای ارتباطی هر دو را شـامل مراحـل پنج گانه زیر دانست : ١-شروع داوری ٢-ابلاغ اخطاریه ها و برنامه زمان بندی ٣-تشکیل هیأت داوری ٤- جلسه استماع و بررسی دلایل ٥-صدور رأی داوری و ابلاغ آن از بین موارد مذکور به توضیح شـماره هـایی خـواهیم پرداخـت کـه در داوری در فضای مجازی مباحث خاصی را به خود اختصاص داده اند و شـکل جدیـدی بـه خـود گرفته است .
Uncitral Model Law On International Commercial Arbitration, http://www.