چکیده:
ماهیت های وجودی قابل تصور در دنیای پیرامون یا عینی یا ذهنی با منشا عینی هستند. در این میان، برخی پدیده ها نه در جهان خارج حضور فیزیکی دارند و نه در زوایای ذهنی ارتکاز می شوند، بلکه آنچه هست جعل یک واقعیت بیرونی یا ذهنی است. پول به عنوان یک ابتکار بشری برای سهولت در مبادلات اقتصادی می تواند ماهیتی عینی به شکل کالایی یا کاغذی بدون هیچ ارزش ذاتی و صرفا امری قراردادی باشد. همچنین، به شکل جعلی در خلق اعتبار از هیچ امکان وجود دارد. آنچه در این مقاله به آن پرداخته شده است، مقایسه آراء و نظریات اندیشمندان غربی و اسلامی در خصوص ماهیت ارتکازی از پول و اعتبار است. این مقاله نتیجه می گیرد که نوع نگاه غربی به مفهوم پول با تاکید برکارکرد پولی و نگاه اسلامی به ماهیت و چیستی پول به نتایجی متضاد منجر می شود. توجه به فراگرد بازگشتی از ماهیت ذهنی و جعلی پول به امور واقعی و حقیقی هر چند در دو دیدگاه اشتراکاتی دارد، اما شیوه نگرش به چیستی یا کارکرد پول عملا نوع ورود به مفهوم پول و اعتبار را متفاوت می سازد.
The imaginable essences around the world are either objective or subjective that rely on original objective concepts. In this regard some phenomena neither exist in objective world nor in subjective concepts، and only a falsified fact is what exists. Money –as a human’s innovation- could be an objective essence in commodity or a subjective concept (fiat money). Furthermore money could be forged from ex nihilo money creation. This paper compares western and Islamic economists’ viewpoints about subjective essence of money and credit. The western approach emphasizes on function of money while Islamic attitude mainly based on identity of money. So the difference between their attitudes towards money essence and function، leads to different entrance into the money concept.
خلاصه ماشینی:
چنانچه پول به عنوان کالاي عيني مورد پذيرش قرار گيرد کارکردي خودکار متناسب با ارزش ذاتي و اعتباري آن دارد، در حالي که تصور ذهني از يک ماهيت قراردادي تنها تعريف ذهني را از آن پديده مسموع خواهد ساخت و در نهايت ذهن اين ارتکاز را به منزله يک اتصاف حقيقي مي پذيرد اما در عمل وجود خارجي ندارد.
با فرض اينکه بانک خلق پول حاصل از رفتار ذخيره جزئي خود را تنها به اعطاء وام اختصاص دهد و فرض شود سپرده قانوني در غياب مقام ناظر بانکي وجود ندارد رفتار وام دهي بانک با استفاده از رابطه (٥) به صورت زير خواهد بود: (به تصویر صفحه مراجعه شود) رابطه (١٢) روشن مي سازد که بانک در چارچوب اصل ذخيره جزئي از طريق جعل يک ماهيت ذهني قرارداد شده از پول کاغذي با تغيير در نسبت وجوه نقد سپردهگذاري شده به کل سپرده هاي توديعي سپردهگذاران از اقدام خود عايدي سرشاري را کسب خواهد نمود.
(1994), "Between Wicksell and Hayek Mises Theory of Money and Credit Revisited", American Journal of Economics and Sociology, Vol. 57, No. 4.
Niehans, Jurg (1987), "Classical Monetary Theory New and Old", Journal of Money, Credit and Banking, Vol. 19.