چکیده:
بررسی رابطه بین نظامهای سیاسی و بهرهبرداری از منابع طبیعی یکی از موضوعات مهم در اقتصاد سیاسی محسوب میشود.رویکرد هر نظام به مالکیت،شیوه اعمال حاکمیت دولت بر منابع طبیعی و رابطه دولت با بهرهبردار،از مهمترین موضوعات قابل بررسی در این تحقیق میباشد.با نگاهی کلی به روند تاریخی و شرایط موجود در کشورهای مختلف میتوان به وجود طیف گستردهای از دیدگاهها در این زمینه پی برد. بررسی تحولات اقتصاد سیاسی روسیه بعد از فروپاشی اتحاد شوروی سابق بویژه در بخش نفت و گاز،نشانگر رویارویی دو دیدگاه متفاوت در مدیریت بهرهبردای از منابع نفت و گاز میباشد بررسی این تحولات از آن جهت حائز اهمیت است که این تجارب برای کشورهایی از جمله ایران که در صدد گذار از سیستم تصدی کامل دولت در صنعت نفت به سوی توسعه مشارکت بخش خصوصی میباشند(ابلاغ بند ج سیاستهای کلی اصل 44 قانون اساسی)دارای نکات و ظرایف مهمی است که شایسته توجه و پندآموزی میباشد.
خلاصه ماشینی:
"بررسی تحولات اقتصاد سیاسی روسیه بعد از فروپاشی اتحاد شوروی سابق بویژه در بخش نفت و گاز،نشانگر رویارویی دو دیدگاه متفاوت در مدیریت بهرهبردای از منابع نفت و گاز میباشد بررسی این تحولات از آن جهت حائز اهمیت است که این تجارب برای کشورهایی از جمله ایران که در صدد گذار از سیستم تصدی کامل دولت در صنعت نفت به سوی توسعه مشارکت بخش خصوصی میباشند(ابلاغ بند ج سیاستهای کلی اصل 44 قانون اساسی)دارای نکات و ظرایف مهمی است که شایسته توجه و پندآموزی میباشد.
د. مراحل فرایند انتقال به سمت تقویت و افزایش تعداد شرکتهای صنعتی- مالی در بخش نفت و گاز که دارای ادغام عمودی بوده و تحت کنترل دولت باشند به شرح زیر ترسیم شده است: -حمایت از این شرکتها جهت استفاده از سرمایهگذاری خارجی در بخش بالادستی نفت و گاز با نظارت کامل دولت، -تامین منابع طبیعی و تولیدات موردنیاز کشور و ارتقاء کارآیی استفاده از منابع طبیعی و توسعه زیرساختهای مربوط به آن و در نهایت توسعه پتانسیلهای صادراتی کشور توسط شرکتهای مذکور در مقابل حمایتهای دولت، اختصاص ارز حاصل از صادرات منابع طبیعی به عنوان موتور محرکه سرمایهگذاریهای توسعهای کشور.
اگرچه مدلی که در روسیه توسط پوتین و همکارانش اجرا شده هنوز به نتایج مشخص و قابلارزیابی نرسیده است ولی تفکر کلی این گروه مبنی بر کنترل مسیر داراییهای حاصل از نفت و گاز و هدایت آنها به سوی صنایع تولیدی و افزایش ظرفیت جذب اقتصادی روسیه میتواند برای تمام کشورهای در حال گذار از اقتصاد دولتی به اقتصاد خصوصی قابلاستفاده و تامل باشد."