چکیده:
در این پژوهش به منظور تحلیل ساختار بازارهای صنعتی ایران از مدلهای ساختاری و غیرساختاری در 131 صنعت کد 4 رقمیISIC در طی دوره 1375 تا 1387 استفاده شده است. یافتههای تحقیق براساس شاخص های لرنر، بون و هرفیندال نشان میدهد که ضریب رقابت در بخش صنعت ایران اندک است. به عبارت دیگر، ارزیابی درجه رقابت و انحصار در صنایع کارخانهای ایران حاکی از آن است که با توجه به مقادیر شاخص بون (0.12-) و هرفیندال- هیرشمن (0.24)، صنعت کشور در شرایط رقابت انحصاری قرار دارد و شاخص لرنر (0.36)، نیز موید این نتیجه است. شایان ذکر است که صنعت "تولید وسایل نقلیه و موتوری"با سهمی معادل 16.38 درصد، بیشترین سهم ارزش فروش نسبی در صنایع کارخانهای ایران را دارا است که با توجه به محاسبه انواع شاخصهای تمرکز، دارای ساختار بازار انحصاری میباشد.
This paper evaluates industrial market structure using structural model and non-structural model in 131 industries with 4 digits ISIC code during 1996 to 2008. The results of concentration indicators show that competition factor in Iran''s industry sector is are low. On the other hand، analysis degree of competition and monopolistic in indicate that according to Boone indicator (-0. 12) and Herfindahl-Hirschman index (0. 24)، Iran''s manufacturing industries sector operate under conditions of monopolistic competition، and also Lerner index (0. 36) confirm this result. «Manufacture of Motor Vehicles» with a share of equal to 16. 38 percentages has the biggest relative sales share، that base on concentration indicators estimate، operates close to monopolistic condition.
خلاصه ماشینی:
شایان ذکر است که صنعت "تولید وسایل نقلیه و موتوری" با سهمی معادل ١٦/٣٨ درصد، بیشترین سهم ارزش فروش نسبی در صنایع کارخانه ای ایران را دارا است که با توجه به محاسبه انواع شاخص های تمرکز، دارای ساختار بازار انحصاری میباشد.
به عبارتی فرم کلی تابع هزینه کل ترانسلوگ با چهار نهاده نیرویکار، سرمایه ، مواد اولیه و انرژی در سیستم معادلات بلندمدت به شرح زیر میباشد (نانگ و همکاران ١، ٢٠٠٦): 4 44 ln tc= ao+ aqlnq +21aqq(lnq)2 +Ƹailnpi+ 21ƸƸbijln pilnpj i=1 i=1j=1 + Ƹbiqlnpilnq+Υtt+21Υttt2+ƸΥitlnpit+Υqtlnqt (11) 4 4 i=1 i=1 +u , i,j=l,K,M,e جهت استخراج توابع سهم هزینه نهاده ها، بوسیله لم شفارد، از تابع هزینه ترانسلوگ نسبت قیمت هر یک از نهاده های تولید مشتق گرفته میشود (شفارد١٩٧٠،٢).
نتایج بدست آمده از تفکیک بازار و سطوح تمرکز بدست آمده از شاخص لرنر در دوره بلندمدت ، حاکی از آن است که ٩ صنعت کد ٤ رقمی، دارای قدرت بازاری بسیار گسترده تری در تعیین قیمت محصول نسبت به سایر صنایع بوده و قادرند فاصله اساسی میان قیمت محصول و هزینه نهایی پروسه تولید خود ایجاد نمایند و با توجه به این مطلب ، مقادیر شاخص لرنر مرتبط با این ٩ صنعت ، بزرگتر از ٠/٥ محاسبه شده است .