چکیده:
انرژی یکی از مهمترین مسائل جهانی در قرن بیست و یکم است و گاز طبیعی به خاطر دارا بودن خصوصیات منحصر به فرد، بویژه در نحوه و مسیر انتقال آن ، از اهمیت زیادی برخوردار است . از این رو مفاهیمی چون امنیت انرژی، تولیدکنندگان و مصرف کنندگان انرژی، خطوط انتقال گاز و امنیت آنها در گفتمان ژئوپلیتیک انرژی، جایگاه ویژه یافته است . زمانی که تصمیم یک بازیگر به راهبردهای سایر بازیگران وابسته است نظریه بازیها ابزاری مناسب برای مدلسازی و تحلیل تعاملات راهبردی بین بازیگران است . در این تحقیق ، مدل گراف برای تجزیه و تحلیل مناقشات به منظور بررسی و پیش بینی پیامدهای مناقشه گازی بین روسیه و اتحادیه اروپا به کار گرفته شده است . علاوه بر روسیه و اتحادیه اروپا، کشورهای ترانزیتی که گاز روسیه به وسیله خطوط لوله از خاک آنها عبور میکند نیز به عنوان بازیگر سوم در نظرگرفته شده اند. روش تحقیق مقاله حاضر توصیفی- تحلیلی است . از میان ١١٢ وضعیت ممکن در این مناقشه ، دو حالت به عنوان محتمل ترین پیامدها پیش بینی میشوند. تجزیه و تحلیل مدل نشان میدهد که ال ان جی (گاز طیبعی مایع ) نقش بسیار زیادی در امنیت انرژی اروپا خواهد داشت و در صورت نیاز بیشتر به گاز طبیعی در اتحادیه اروپا، ساخت خط لوله صحرا در آفریقا نیز دور از انتظار نخواهد بود. همچنین تداوم عرضه گاز در مسیرهای ترانزیتی برای روسیه از اهمیت چشمگیری برخوردار است و ساخت خط لوله جریان جنوبی برای رفع این معضل لازم به نظر میرسد. نتایج مدل گویای این امر است که ایران باید بیش از پیش بر روی تولید ال ان جی سرمایه گذاری کند.
خلاصه ماشینی:
"شکل شماره ٢: میزان واردات اتحادیه اروپا در سال ٢٠٠٦(٩٢ :٢٠٠٩ ,tzKefferpu) ٣-٣- خطوط لوله و کشورهای ترانزیتی در روسیه ٩ خط لوله گاز طبیعی وجود دارد که ٧ خط لوله برای صادرات گاز به کار میرود، ٤ خط از اوکراین و بلاروس گاز را به اروپای شرقی و غربی میرساند و ٣ خط دیگـر از دریـای بالتیک و ترکیه عبور می کند.
جدول شماره ٤: حالتهای تعادل Russia R1 Y Y R2 N Y R3 N Y EU EU1 Y Y EU2 Y Y TC TC1 Y N TC2 Y Y TC3 N Y State 80 112 با توجه به وضعیت ١١٢ در جدول شماره ٤، یعنی افزایش ال ان جی در سبد انرژی اتحادیه اروپا، ساخت خط لوله روسیه به چین ، ساخت خط لوله جریان جنوبی و استخراج گاز شیل توسط کشورهای ترانزیتی، به نظر میرسد که طرفین درگیر بیشتر به سمت کاهش وابستگی به یکدیگر پیش میروند تا همکاری با یکدیگر، که یکی از مهمترین و بارزترین آن ، کاهش وابستگی به خطوط انتقال گاز کشورهای ترانزیتی است .
اگر وضعیت های تعادل مسئله یعنی وضعیت های ٨٠ و ١١٢را در با هم در نظر بگیریم ، متوجه میشویم که اتحادیه اروپا در هر وضعیتی ظرفیت ال ان جی را در سبد گاز طبیعی خود افزایش خواهد داد و کشورهای ترانزیتی نیز به استخراج گاز شیل روی خواهند آورد و با توجه به اینکه خط لوله جریان جنوبی در وضعیت ١١٢ ساخته میشود و در وضعیت ٨٠ ساخته نمیشود، به طور کلی میتوان گفت ، اعتبار خطوط لوله در دنیای کنونی کمتر شده است و در دوره پیش رو، ترانزیت گاز طبیعی به شکل ال ان جی رواج خواهد یافت ."