چکیده:
در سالهای اخیر درمحافل علمی جهان موضوع تغییر اقلیم بیشتر مورد بحث قرار گرفته است . در این تحقیق تغییرات احتمالی نوسانات زمانی تعداد روزهای یخبندان استان خراسان شمالی طی دوره آماری ٢٠٠٥- ١٩٧٨ مورد مطالعه قرار گرفت . در بررسی های اولیه به منظور آشکار شدن روند در این داده ها از ضریب بحرانی کندال استفاده و معلوم گردید که تعداد روزهای یخبندان طی دوره یاد شده دارای روندی نزولی است که این امر با روند افزایشی میانگین سالانه دما یاد شده همخوانی داشته است . در مراحل بعدی به منظور برازش یک مدل سری زمانی مناسب برای داده های مورد مطالعه از روش باکس - جنکینس استفاده گردید. ابتدا سری مورد مطالعه با اعمال تفاضل گیری ایستا گردید. سپس با رسم منحنی های خودهمبستگی و خودهمبستگی جزئی خاصیت ایستایی و حذف واریانس بررسی و در نهایت مدل سری زمانی (٢‚٠‚٠) ARIMA مناسب تشخیص داده شد. داده های محاسبه شده در سطح ٠.٩٥ مورد تأیید قرار گرفتند. به منظور آزمون برازش، با استفاده از روش رگرسیون مشخص گردید که مدل سری زمانی در حد اعتماد مورد قبولی بر داده ها برازش دارد. این مدل نشان داد که تعداد روزهای یخبندان طی سالهای آتی همچنان با نوساناتی دارای روندی نزولی می باشد.
خلاصه ماشینی:
"مواد و روش ها در این مطالعه به منظور آشکارسازی روند تغییرات زمانی روزهای یخبندان، آمار سالانه دما و تعداد روزهای یخبندان ایستگاه سینوپتیک بجنورد (تنها ایستگاه سینوپتیک استان خراسان شمالی ) طی سالهای ١٩٧٨ الی ٢٠٠٥ استخراج گردید.
همانطور که در شکل (١) ملاحظه می شود میانگین سالانه دما در بجنورد روندی صعودی دارد که به منظور درک بهتر این نکته ، خط روند برای آن رسم شده است که با محور افقی زاویه مثبت ایجاد کرده است .
شکل شماره (٣) برازش یک مدل سری زمانی مناسب بر داده ها: پس از تجزیه و تحلیل روند تغییرات روزهای یخبندان در این مرحله سعی خواهد شد با استفاده از روش باکس - جکینز یک مدل سری زمانی مناسب برای داده ها برازش داده شود.
بنابراین با توجه به نمودارهایACF وPACF ، مدل سری زمانی (2‚0‚0)ARIMA برای داده های مورد مطالعه ، مناسب تشخیص داده شد و برای درک بهتر آن منحنی مقادیر مشاهده شده به همراه مقادیر برازش داده شده در شکل شماره ٩ نمایش داده شده است .
در بررسی های اولیه با استفاده از ضریب کندال مشخص شد که تعداد روزهای یخبندان دارای روندی نزولی است در حالیکه روند دمای سالانه بتدریج در حال افزایش می باشد.
مطالعه حاضر نشان میدهد که روند کل تعداد روزهای یخبندان سالانه بجنورد در حال کاهش است که این امر مبین افزایش دما (شکل شماره ١) میباشد.
پس از تجزیه و تحلیل روند تغییرات روزهای یخبندان در مرحله بعد با استفاده از روش باکس - جکینز مدل (2‚0‚0)ARIMA برای پیش بینی مناسب تشخیص داده شده است ."