چکیده:
وضعیت و کیفیت تصمیمگیری اخلاقی کارآفرینان، یکی از مقولهها و دلنگرانیهای مهم در حوزة عمومی کشورمان محسوب میشود و در محافل علمی و پژوهشی کشور نیز بهعنوان دغدغة پژوهشی ارزشمندی برای شناخت مطرح است. عوامل فردی، محیطی و ماهیت کسبوکار، بر التزام و پایبندی کارآفرینان به تصمیمگیری اخلاقی در کسبوکار تأثیر دارند، اما این دغدغه به فعالیت پژوهشی بیشتر در محیط کسبوکار نیاز دارد. از اینرو، در این پژوهش تلاش شده است که عوامل محیطی مؤثر بر تصمیمگیری اخلاقی در کسبوکارهای نوپا شناسایی شوند. بهاینمنظور، در قالب روش پیمایش و با ابزار پرسشنامة استاندارد، اطلاعات مربوط به تصمیمگیری مالکان و مدیران حدود 150 کسبوکار نوپا در بخشهای حملونقل و تجهیزات و مواد آزمایشگاهی، جمعآوری و با استفاده از تکنیکهای آماری شامل تحلیل واریانس فریدمن و مدل معادلات ساختاری تحلیل شد. یافتهها نشان میدهد محیط فرهنگی- اجتماعی بیشترین تأثیر و محیط مذهبی– انسانی کمترین تأثیر را بر فعالیت کسبوکارهای نوپا دارند. همچنین، براساس نتایج، تصمیمگیری اخلاقی مبتنیبر استدلال فایدهباوری در ترکیب با استدلال نسبیبودن اخلاق کسبوکار، بیشترین اولویت را در کسبوکارهای نوپا دارد.
Conditions and quality of ethical decision making by entrepreneurs is an important concern in academic and public area in Iran. Different factors such as personal، environmental and nature of business are causing the ethical decision making by entrepreneurs، but the concern have to great attention in Iranian academic institutions. Thus، research goal is try to identify environmental factors influence on ethical decision-making in novice businesses. In order to do so، survey method and questionnaire technique were used to gather data related with transportation and experimental equipment and about 150 novice businesses. Friedman and structural equation modeling techniques were used to analyze data. The research findings show that cultural-social environments have most impact and human-religious values have least effect on ethical decision-making by entrepreneurs. Also the research findings show that utilitarian reasoning in combine with ethical relativism have the highest rank in ethical decision making by owners and managers of novice business.
خلاصه ماشینی:
مبانی نظری و پیشینۀ پژوهش با توجه به اینکه الگوی این پژوهش ، شامل سه متغیر دیدگاه های تصمیم گیری اخلاقی، عوامل محیطی و عملکرد کسب وکار است ، تعاریف و پژوهش های مربوط به هریک از متغیرها ارائه میشوند تا فضای مناسب برای ساماندهی فرضیه های پژوهش فراهم شود.
به همین دلیل ، تعریف ترکیبی زیر برای اخلاق کسب وکار، در این پژوهش ارائه میشود: «اخلاق کسب وکار عبارت است از مجموعۀ تصمیم ها و رفتارهای سازگار با قوانین یا استانداردها (١٩٨٥ ,Lewis) یا پایبندی به ارزش های انسانی (١٩٩٧ ,Fraedrich &Ferrell ) و دینی- الهی (وبر، ١٣٨٨؛ هولمز، ١٣٨٥) در تصمیم گیری برای فرایند راه اندازی و ادارة کسب وکار، منبعث از یک یا مجموعه ای از دیدگاه های برگزیده شامل فایده باوری، وظیفه شناسی، نسبیگرایی (هولمز، ١٣٨٥) و تقوا- پرهیزگاری (مصباح یزدی، ١٣٨٩).
1. Virtue Ethics بخش سوم : محیط مؤثر بر تصمیم گیری اخلاقی در کسب وکار اندیشمندان درمورد مفهوم اخلاق به عنوان مقوله ای فرهنگی در قلمروی فرهنگ جامعه پژوهش می کنند و از این منظر معتقدند استانداردها و قواعد اخلاقی در یک فرهنگ ، با فرهنگ های دیگر و در زمان های مختلف با یکدیگر تفاوت دارند (١٩٩٧ ,Sen)؛ به بیانی دیگر، تفاوت های اخلاقی را موضوعی فرهنگی قلمداد می کنند (٢٠٠٦ ,Vitell &Hunt ).
براساس الگوی پژوهش ، پرسشنامه دارای سه بخش عوامل محیطی ، دیدگاه های تصمیم گیری اخلاقی و عملکرد کسب وکار است .
٠٥) کوچک تر است ، فرض وجود تفاوت معنادار بین رتبۀ میانگین شاخص های محیط فرهنگی– اجتماعی مربوط به تصمیم گیری اخلاقی در کسب وکارهای نوپا تأیید میشود.