چکیده:
«وهابی» واژهای است که مسلمانان خارج از محدودة فکری وهابیت در مورد پیروان مکتب فکری محمدبن عبدالوهاب بهکار میبرند. این واژه از نام پدر محمدبن عبدالوهاب بن سلیمان نجدی گرفته شده است تا از دیگر تفکرات متمایز شود؛ زیرا اگر اسم خود او را که «محمد» است روی این فرقه مینهادند مایة اشتباه میشد. او کسی بود که با ادّعای احیای توحید و سلفیگری، همان عقاید و افکار ابن تیمیه را در شبه جزیره عربستان پیاده کرد و آلسعود نیز مجری افکار آنها شدند.از القابی که وهابیان و شماری از گروههای اسلامی بر خود گذاشتهاند و به آن افتخار میکنند، «سلفیه» یا «سلفیگری» است. این عنوان، گویای یک ایده و روش در برخورد با مسائل دینی است. از دید سلفیها، بهترین دوران، دوران سلف صالح است؛ دورانی که به زمان پیامبر اکرم(ص) و نزول وحی نزدیکتر است. چون مسلمانان صدراسلام، سنت پیامبر(ص) و قرآن کریم را بهتر درک میکردهاند، فهم آنان برای ما حجت است.وهابیان در این سالها از به کار بردن عنوان «وهابی» برای خود پرهیز میکنند و در صدد تغییر آن بعنوان سلفیه برآمدهاند تا نشان دهند پیرو یک شخص (محمد بن عبدالوهاب) نیستند، بلکه پیرو یک خط فکری به نام «سلفیگری» هستند. مهمترین ویژگی انسان شناسانة محمد بن عبدالوهاب این بود که همة مسلمانان را بیاستثنا، به این اتهام که متوسل به پیامبر اسلام میشوند و... تکفیر میکرد و به هر شهری که وهابیان را نمیپذیرفتند میتاخت و آنجا را چپاول میکرد و باشندگانش را به خاک و خون میکشید. در این نوشتار، نخست به بررسی مبانی لغوی، تاریخی، فکری و اعتقادی سلفیگری و وهابیت و سپس به مبانی انسانشناسانة وهابیت میپردازیم.
خلاصه ماشینی:
زیارت قبور یکی از کارهایی است که همواره مورد اختلاف شیعیان و اهل سنت بوده و نیازمند بررسی و پژوهش بیشتری است؛ گرچه اهل سنت در مسأله زیارت اهل قبور دیدگاهی نزدیک به دیدگاه شیعیان دارند، ولی وهابیان همواره در تبلیغات خود نسبت به دو موضوع حساسیت نشان داده و شیعیان را خطاکار دانستهاند: الف: میگویند: شما شیعیان به زیارت قبرهای مردگان میروید و گریه میکنید و این زیارت را برای مردان و زنان مستحب میدانید؛ درحالی که پیامبر(ص) رفتن زنان به کنار قبرها را نهی کرده و فرموده است: «لعنالله زوارات القبور: خداوند زنانی را که به زیارت قبرها میروند، نفرین کرده است».
مسلمانان در سراسر تاریخ اسلام بر مجاز بودن بلکه بر مستحب بودن سفر برای زیارت قبور اولیای الهی اجماع داشتهاند؛ اما این کار از سوی ابن تیمیه ممنوع شد.
پاسخ ب: مهمترین دلیل وهابیان بر حرام بودن زیارت قبور ـ حتا قبر پیامبر(ص) ـ روایت ابوهریره از رسول خدا(ص) است: « شد رحال و بار سفر بستن جایز نیست، مگر بهسوی سه مسجد: مسجدالنبی، مسجدالحرام، مسجدالاقصی».
وهابیان همه مسلمانان را مشرک میدانند، ولی چگونه ممکن است شرک با شهادت به وحدانیت خدا و رسالت حضرت محمد(ص) جمع شود؟ اگر انسان معتقد باشد که نماز خواندن در مسجد پیامبر با فضیلتتر از نماز خواندن در خانه است، آیا این از مصادیق شرک است؟ یکی از چیزهایی که دیدگاه وهابیان را در زمینه انسانشناسی روشن میکند، نظر آنان دربارة گریه کردن و سوگواری و نوحهسرایی به هنگام از دست دادن عزیزان است.