چکیده:
در این مقاله ضمن معرفی نیکالای گومیلیوف، «پدر آکمهایسم» روسیه کوشیده ایم، نحوه آشنایی او را با شرق و تاثیرپذیریش از آثار شرقی را بررسی کنیم. گومیلیوف با تاسی از شرق و الگو قرار دادن عناصر شرقی در اشعارش، آثار بینظیر و منحصربهفردی خلق کرده است که در این نوشتار با تجزیه و تحلیل برخی از آن ها سعی کرده ایم منابع الهام آن ها را مشخص کنیم. از مهم ترین و جالبترین اشعار او «درویش مست»، «تاسی از زبان فارسی»، «مینیاتور پارسی»، «زائر» و نمایشنامه منظوم «فرزند خدا» است که در آن ها به وضوح میتوان جهانبینی شرق گرایانه او را دید. گومیلیوف که در مکاتبات دوستانه خود نیز از تخلص «حافظ» استفاده میکرد، همواره در جست وجوی راهی برای غنی کردن فرهنگ سرزمین خود و نزدیک کردن آن به عناصر معنوی شرق بود؛ از همینروست که در آثار او سرچشمههای معنوی و روحانی شرق با صور و شمایل شاعرانه انعکاس یافته و جهانبینی او را تحتتاثیر خود قرار داده، بهطوریکه او را از سایر نویسندگان و شاعران عصر نقرهای روسیه متمایز کرده است. در این مقاله همچنین به موضوع چگونگی انعکاس عناصر شرقی، تعالیم عرفان اسلامی و تصوف، در آثار این شاعر اشاره خواهیم کرد.
This study we tries to introduce Nikolai Gumiliov-Acmeism Father of Russia– and also to study how he became familiar with the East and be influenced of east works. Gumiliov created unique works by pattern of Easter elements in his poems. In this study، we try to analyze some of them to make clear their inspiration sources. The most important and interesting of his poems are “Drank Dervish”، “Imitation of Persian”، “Persian Miniature”، “Pilgrim” and verse play “The Child of God”، the influence of the East is clearly seen in all of them. Gumiliov in his friendly correspondence signed pen name of Hafiz. He always looked for ways to enrich his land culture and spiritual elements closer to East. It is because that East with poetical forms and icons has been reflected in his works and influenced his ideology، so that one can easily distinguish him from other Russian silver era writers. In this article، also we show how elements of Easter religion، Mysticism، and Islamic mysticism are reflected in his works.
خلاصه ماشینی:
گوميليوف که در مکاتبات دوستانۀ خود نيز از تخلص «حافظ » استفاده ميکرد، همواره در جست وجوي راهي براي غني کردن فرهنگ سرزمين خود و نزديک کردن آن به عناصر معنوي شرق بود؛ از همين روست که در آثار او سرچشمه هاي معنوي و روحاني شرق با صور و شمايل شاعرانه انعکاس يافته و جهان بيني او را تحت تأثير خود قرار داده ، به طوريکه او را از ساير نويسندگان و شاعران عصر نقره اي روسيه متمايز کرده است .
از يک سو تماس با مسلمانان زمينۀ آشنايي روس ها با فرهنگ شرق را فراهم آورد و از طرف ديگر از سدٔە هجدهم ميلادي، زبان فرانسه ، زبان فاخري در روسيه به شمار ميآمد و بيشتر اشراف به آن زبان سخن ميگفتند؛ به طوريکه الکساندر پوشکين ، شاعر بزرگ روسيه ، در کودکي اين زبان را بهتر از زبان مادري خود ميدانست و به همين علت اشراف و اديبان روسيه از طريق زبان فرانسه با آثار شاعران بزرگ ايران مانند فردوسي، حافظ ، خيام ، مولانا، سعدي و عطار آشنا بودند.
گفتني است که اين ترجمه به نثر است و تا به امروز محققان نيز در پيروي و تأييد سخن ابرمان و ديگران ، منبع الهام شعر «درويش مست » گوميليوف را همين ترجمه اعلام کرده اند، برخلاف تصور همۀ محققان روسي، به سختي بتوان ترجيع بند ترجمه شده به وسيلۀ ژوکوفسکي را منسوب به ناصرخسرو دانست ، زيرا در هيچ يک از چاپ هاي معتبر قديم و جديد ديوان وي، چنين ترجيع بندي مشاهده نشد.