چکیده:
در بیمه مضاعف، بیمه گذار خطر واحد را تحت پوشش چندین بیمه نامه قرار می دهد. جنه سلبی اصل جبران کامل خسارت مانع از پرداخت مازاد خسارت در بیمه های مضاعف مسئولیت و اموال می گردد. بیمه مضاعف مقید به وجود شرایطی مانند موضوع واحد، ریسک واحد، بیمه گذار واحد و مستثنی نشدن مشارکت در پرداخت خسارت می باشد. حد اعلای حسن نیت نیز اقتضا دارد که در صورت تقلب اشخاص در اخذ بیمه مضاعف، تمامی بیمه نامه ها باطل باشد. در فرض حسن نیت نیز راه حل پذیرفته شده این است که بیمه گذار تا میزان خسارت وارده بتواند به هریک از بیمه گران مراجعه کند. در رجوع بیمه گران به یکدیگر نیز معیار شرط میزان حداکثری و مسئولیت غیروابسته پذیرفته شده است. بیمه گران به منظور اجتناب از پرداخت مضاعف خسارت اقدام به درج شروطی مانند تقویم سهم، بریء کردن مسئولیت شرط آگاه سازی در قراردادهای بیمه می نمایند. آنچه در پژوهش کنونی مورد تحلیل قرار خواهد گرفت ماهیت و شرایط تحقق بیمه مضاعف از نگاه نظام حقوقی ایران در سایه مطالعات تطبیقی خواهد بود.
خلاصه ماشینی:
در قسمت ٨٠ از قانون بیمۀ دریایی انگلیس مصوب سال ١٩٠٦ بیان شده است که ١) در جایی که بیمه گذار تحت پوشش چندین بیمه نامه باشد، هر یک از بیمه گران ملزم هستند خسارت بیمه گذار را جبران کنند، و ٢) در صورتیکه هر یک از بیمه گران بیش از سهم خود که به موجب بیمه نامه مشخص شده است ، پرداخت کنند، این بیمه گر محق خواهد بود که مدعی دعوای مشارکت علیه سایر بیمه گران باشد و این مانند یک ضامن است که بیش از مقدار سهمی که ضمانت کرده است ، پرداخت کرده است (٢٠٠٧ ,Noussia).
اجمالأ میتوان گفت که بیمۀ مضاعف به این مفهوم است که بیمه گذار برای ریسک واحد یا سهولت در اخذ مبلغ بیمه نامه ، قراردادهای بیمۀ متعدد منعقد میکند تا در صورت وقوع حادثه از چند بیمه گر خسارت خود را دریافت کند و عملا چند بار از او جبران خسارت شود.
London, Liverpool and Glob Insurance Company و مرتهن اخذ میشود، وجود سایر بیمه نامه ها بر روی موضوع واحد نباید مفهوم مشارکت در جبران خسارت را به ذهن برساند (٢٠١٢ ,Brook).
و اشخاص نبایستی با اعمال خود زمینه ساز ورود ضرر به دیگران شوند؟ آیا جز این است که در تفسیر قوانین و قراردادها میتوان به اصول مسلم حقوقی نیز استناد کرد و اصل جبران کامل خسارت که از پشتوانۀ محکم عقلی برخوردار است ، یکی از اصول مسلم حقوقی است ؟ به صورت کلی، انعقاد قراردادهای بیمۀ مضاعف از آن حیث سبب ایجاد ضرر شرکتهای بیمه میشود که میزان سهم شرکتهای بیمه در صورت افشا، کمتر از میزانی خواهد بود که تنها یک قرارداد بیمه وجود داشته باشد.