چکیده:
این مقاله در صدد ارائه یک مدل دینی و اسلامی از پدیده ارتباطات کلامی انسان با انسان ، با محوریت و نگاه کتاب نهج البلاغه است . برای نیل به این هدف، کل متن نهج البلاغه )خطبه ها، نامه ها و کلمات قصار( با روش تحلیل محتوای کیفی که متناسب این موضوع و این هدف است ، مورد مطالعه قرار گرفته و همه مضامین مرتبط با ارتباطات کلامی فرد با فرد، در نهج البلاغه ، دسته بندی و مورد مقوله بندی قرار گرفته است . نتایج تحقیق و مدل ترسیمی، به طور گزینشی نشان از این دارد که از نگاه نهج البلاغه ، هدف در ارتباطات کلامی، به طور اخص ، و ارتباطات انسانی، به طور اعم ، در درجه اول تحقق امر خداوند یا به عبارتی بندگی خداوند است نه تحت تاثیر قرار دادن و اقناع دیگران . این مدل همچنین نشان میدهد که ارتباطات کلامی فرد مبتنی بر جهان بینی فرد و مبتنی بر هستی شناسی فرد از عالم است و نیز این که ارتباطات از اخلاق جدا نیست .
خلاصه ماشینی:
عوامل سه گانه ارتباطات اخلاق ع وامل اثرگزار عوامل بازدارنده کلامی در ن هج البلاغه ارتباطات ماهیت /و یژگی ها عوامل متفرقه هدف تکنیک ها و روش ها کارکرد کارکردهای مثبت کارکردهای منفی شکل ٣: زیرمقوله های ارتباطات زیرمقوله اول یعنی عوامل اثرگذار، اشاره به آن دسته از عواملی دارد که در جریان ارتباط کلامی و بر پدیده ارتباط کلامی ، از دید نهج البلاغه می توانند اثرگذار باشند و نوع و جهت و کیفیت آن را تحت تأثیر قرار دهند.
زیرمقوله عوامل اثرگذار خود به چهار زیرمقوله خردتر و ریزتر قابل تفکیک و قابل تمییز است ؛ این چهار زیرمقوله که زیرشاخه عوامل اثرگذار هستند عبارتند از: ١- عوامل مؤثر سه گانه ۲- عوامل مؤثر بازدارنده ٣- عوامل مؤثر متفرقه ٤- تکنیک ها و روش ها «عوامل سه گانه » به عنوان اولین زیرشاخه عوامل مؤثر، اشاره به سه عامل مؤثر معمول و مشهوری دارد که معمولا در ارتباطات کلامی مابین افراد جریان ارتباط را تحت تأثیر خود قرار می دهد و شیوه ارتباطی افراد از این سه عامل متأثر می شود.
زیرمقوله آخر عوامل مؤثر، زیرمقوله «تکنیک ها و روش ها» است که اشاره به ابزار و اشکال ارائه پیام و محتوا دارد و از آنجا که تکنیک های ارتباطاتی خود در تأثیر اقناعی ارتباط بر روی مخاطب اثر می گذارند و اثر و نتیجه استفاده از تکنیک های مختلف در ارتباطات کلامی یکسان نیست ، در این بخش قرار می گیرد.