چکیده:
پر شدن جایگاه فاعل به سبب نیاز بند به پر شدن این جایگاه، چه به صورت بیآوا و چه به صورت آشکار، در زبانهای ضمیرانداز و غیرضمیرانداز از جمله مواردی است که بررسی دقیق آن لازم است. این پژوهش میکوشد تا ضمن بررسی پوچواژه بیآوا در زبان فارسی به عنوان زبانی ضمیرانداز بنا بر ادّعای ریتزی (1982م.) مبنی بر اینکه در چنین زبانی پوچواژه بیآوا وجود دارد، نشان دهد که این سازه پیچیدگیها و ویژگیهای خاص خود را دارد. در این پژوهش، ویژگیهای رفتاری این مقوله بیآوا به چند دسته تقسیم شدهاست و ضمن تایید نظر برخی از زبانشناسان در باب پوچواژه بیآوا در زبان فارسی، نشان میدهد که جایگزینی پوچواژه آشکار به جای پوچواژه بیآوا، برخلاف ضمیر محذوف و ضمیر آشکار، امری نسبی است. همچنین، با ارجاع به پیکره زبانی نشان داده شده که تقریبا در هیچ موردی پوچواژه آشکار در پیکره، جایگزین پوچواژه بیآوا نشدهاست. این در حالی است که شمّ زبانی گویشور، امکان جایگزینی را امری مسلم و قابل انتظار میداند. افزون بر این، پژوهش حاضر با استناد به این واقعیت، تفاوت تحقق زبانی در توانش زبانی و بافت موقعیت را مورد نظر قراردادهاست و ادعا کرده که توصیف واقعی از زبان توصیفی خواهد بود که زبان ذهنی گویشور با زبان موجود در پیکره همخوانی داشته باشد؛ به عبارتی روشنتر، هر دو روی سکه، نقش و صورت، با هم دیده شود.
خلاصه ماشینی:
"پوچ واژة بیآوا در زبان فارسی مهرزاد منصوری دانشیار زبان شناسی دانشگاه شیراز، شیراز، ایران (تاریخ دریافت : ١٣٩٤/٠٣/١٩؛ تاریخ پذیرش : ١٣٩٤/٠٦/١٧) چکیده پر شدن جایگاه فاعل به سبب نیاز بند به پر شدن این جایگاه ، چه بـه صـورت بـیآوا و چـه بـه صـورت آشکار، در زبان های ضمیرانداز و غیرضمیرانداز از جمله مواردی است که بررسی دقیق آن لازم اسـت .
این مهم در نظریه هـای مختلـف زبـان شناسـی زایشی مد نظر قرار گرفته است و در نظریه های متأخر زبان شناسی زایشی، از جملـه حاکمیـت و مرجع گزینی (٢٠٠ :٢٠٠٢ ,Poole & ٦٣ :١٩٩٤ ,Haegeman Haegema) و برنامۀ کمینه گـرا (١٠٦ :٢٠٠٤ ,Ibid & ١٨٤ :١٩٩٧ ,Radford) نیز به صورتی خاص بدان پرداختـه شـده اسـت .
مهمترین پژوهش هایی که در باب پوچ واژه در زبان فارسی نگاشته شده است ، پژوهش هـای زاهدی، درزی و تفکر رضایی ، حق بین و فشندکی، متولیان و انوشه میباشد که در ایـن بخـش به معرفی و نقد این پژوهش ها پرداخته خواهد شد (ر.
آنچه که در بند ٣ ارائه خواهد شد، نشان میدهد کـه پـوچ واژه در زبان فارسی گسترده تر از آنی به نظر میرسد که در این پژوهش ها مورد توجه قرار گرفته است .
٤. نتیجه گیری در این پژوهش ، بررسی داده ها علاوه بر اینکه نشان داد پوچ واژة بیآوا در زبان فارسی یک حقیقت مسلم است ، نشان داده که این پوچ واژه در جایگاه نهاد در ساخت های متعددی صورت میگیرد."