چکیده:
هدف پژوهش حاضر، شناسایی عوامل مثبت و منفی است که از طریق برنامه ی برنامه درسی پنهان به دانش آموزان منتقل می شود. برنامه درسی پنهان بعد غیرقابل پیش بینی یادگیری است. طراحی آموزشی بدون توجه به این بعد، غفلت از بخش مهمی است که در یادگیری دانش آموزان تاثیر فراوان دارد. برنامه درسی پنهان را باید یکی از سرمایه های مفهومی رشته برنامه درسی به شمار آورد. طرح این مفهوم سبب شده است تا نگاه سطحی نگرانه نسبت به پدیده برنامه درسی کاهش یافته و به صورت اجرایی در
برنامه های آموزشی مدارس مدنظر قرار گیرد. هدف کلی این مقاله که به روش مروری - کتابخانه ای انجام گرفته است. در چند دهه گذشته بسیار مورد توجه نظریه پردازان حوزه برنامه درسی قرار گرفته است و هر یک از زوایه خاطی آن را مورد بررسی قرار داده اند که در این پژوهش سعی شده است تا ازدیدگاه های مختلف صحبت شود تا حتی المقدور شناخت و درک آن را برای بسیاری از افراد تسهیل نماید.
خلاصه ماشینی:
نتایج تحقیق نشان داد که ساخت و بافت خـانواده در بـروز مشـکلات و اخـتلالات رفتـــاری دانـــش آمـــوزان اثرمـــی گـــذارد (گتزلـــز وجکســـون ، ١٩٩٢؛ نقـــل از نوروزی، ١٣٨٨)یافته های پژوهش کاروالو(١٩٩٥) نشـان داد کـه یـک بـاز آفرینـی ارزشـی از طریـق برنامـه درسی پنهان وجود دارد که گرایش آن نسبت به ارزش های منفـی یـا غیـر ارزشـی است که نه فقط دانش آموزان به آن تداوم می بخشند، بلکـه بـه طـور نـاخود آگـاه کادر مدرسه آن را پرورش می دهد؛ نـابرابر هـای اجتمـاعی بخـش جـدا نشـدنی و ذاتی مدرسه است که معلمان و مدیریت مدرسه آن را تقویـت مـی کننـد.
از منظــر جامعــه شــناختی، برنامــه درســی پنهــان عبارتاست از: انتقال ارزشها و نگرشهـای فرهنگـی، مانند سازگاری با قدرت ، جریانهای روزمره و مقـررات و اطاعــت از آنهــا (فتحی و همکاران ١٣٨٨) برنامــه درســی پنهــان ، انتقــال فرصـت طلبانـه ، ضـروری و مشـخص نشـده رفتارهـا و اعتقادهاست ؛ این نوع برنامه ، آن دسـته از پیـامهـایی را در بر می گیرد که درخصـوص حرفـه ای گرایـی، آداب و رسوم ، مناسک و نقش های غیررسـمی، بـه دانش آموزان منتقـل می شـوند کــه به عبـارتی، بخشــی از جریــان اجتماعی سازی در مدارس است (نیتنس ٣، ٢٠٠٨)از دید استرن ، واژه برنامه درسی پنهان یا غیرآشکار، نشان دهنده این اسـت که برای هر یادگیرنده ، یک برنامه درسی موازی با برنامه درسی آشکار که انتقال دهنده 1 Deutsch 2 Margolis 3Neutens دانش و مهارتهای مـورد نیاز است ، وجوددارد و این برنامه درسـی در برگیرنـده ارزش ها، هنجارها و انتظارهای هر محیط آموزشی است (جلیلی نیا، ١٣٨٩).