چکیده:
صنایع کوچک، سنگ بنای استراتژی آینده توسعه روستایی
طاهرخانی مهدی*
* جهاد سازندگی قزوین
صنعتی شدن روستا با تاکید بر صنایع کوچک و در چارچوب طرح های جامع پیامدهای ارزشمندی در کشورهای توسعه یافته و در حال توسعه داشته است. ایجاد اشتغال پایدار، افزایش رفاه، و ایجاد اقتصاد خود رانشی در مناطق روستایی پاره ای این پیامدها است.
سرمایه گذاری های کوچک مقیاس همچنین به عنوان موتور توسعه مناطق روستایی تأثیر به سزایی در پیشرفت تدریجی کشورهای در حال توسعه به ویژه توسعه صادرات و ایجاد فرصت های شغلی داشته اند. این صنایع قادرند با جذب نیروی کار مازاد در بخش کشاورزی، گسترش آموزی و ارتقای سطح مهارت ها زمینه مناسبی جهت توسعه مناطق روستایی فراهم آورند. از این دیدگاه با صنعتی شدن، نقشی معنادار در فرآیند توسعه روستایی از طریق افزایش تولیدات روستایی، بهره وری، ایجاد فرصت های شغلی، تأمین نیازهای اساسی و ایجاد پیوند با دیگر بخش های اقتصادی به وجود می آید و در نهایت صنعتی شدن مناطق روستایی به کاهش نابرابری های منطقه ای منجر خواهد شد.
بررسی نظری متون توسعه نشان می دهد که صنعتی شدن روستا در قالب ایجاد واحدهای کوچک مقیاس می تواند سنگ بنای استراتژی آینده و پارادایم مسلط توسعه روستایی کشور در دهه آتی باشد.
خلاصه ماشینی:
"در این بین گروهی از محققان توسعهء روستایی-صنعتی شدن روستا-از طریق ایجاد صنایع کوچک مقیاس را بهعنوان سنگ بنای استراتژی توسعهء آینده مورد بحث قرار داده و معتقدند: (1)- Industrialisation Led Growth Strategies(ILGS) (2)- Labour-Suction Effect صنعتی شدن روستا با تأکید بر صنایع کوچک در چارچوب طرح ملی و نیز افزایش نرخ صادرات در جهت ایجاد تعادل در تراز پرداختها به سه هدف عمدهء اصلاح درآمد سرانه، کاهش بیکاری و سوء بیکاری بهویژه در نواحی روستایی و کاهش عدم تعادلهایی بین منطقهای، امری اجتنابناپذیر در فرآیند توسعهء اقتصادی است2.
جدول 1:تعریف صنایع کوچک از دیدگاه کشورهای صنعتی و درحالتوسعه (به تصویر صفحه مراجعه شود) مأخذ،وزارت امور اقتصادی و دارایی،صنایع کوچک،1377:صفحهء 10 سازمان توسعهء صنایع وابسته به سازمان ملل است درطی سالهای اخیر صنایع کوچک و متوسط مقیاس،نقشی کلیدی و حساس در تنوع بخشی به تولیدات صنعتی و دستیابی به اهداف توسعه داشتهاند.
12و سانت دیسی تصریح میکند که هدفهای ایجاد صنایع کوچک مقیاس باید منطبق بر اصول زیر باشد: 1)ایجاد اشتغال رو به تزاید 2)تشویق و حمایت از پیشرفت تدریجی19در تکنیکهای تولیدی 3)افزایش تولید با ایجاد تنوع در کالاها 4)تشویق و ارایهء حمایتهای ضروری از صنعتگران کوچک 5)توزیع متوازن درآمدهای ملی و توسعهء متوازن صنعتی در مناطق مختلف از طریق اعمال سیاستهای تمرکززدایی.
برای نونه در کشور هندوستان بهعنوان یکی از کشورهای درحالتوسعه بین نوامبر سال 1993 و جولای 1996 در حدود 1700 سرمایهگذاری کوچک صنعتی تحت برنامهء توسعهء صنایع روستایی بهوجود آمده که خطوط تولید این سرمایهگذاریها عمدتا صنایع غذایی،نساجی،تولیدات چرمی،شیمیایی و محصولات ساختمانی بودهاند."