چکیده:
هدف از پژوهش حاضر، پیشبینی اضطراب امتحان بر مبنای جهتگیریهای هدف در میان دانش آموزان تیزهوش دبیرستانی بود. این پژوهش به روش توصیفی- همبستگی انجام شد. شرکت کنندگان پژوهش شامل ١٦٣ دانش آموز ( ٨٣ پسر و ٨٠ دختر) سال اول متوسطه دبیرستانهای دولتی بودند که بر اساس نتایج حاصل از اجرای آزمون توانایی ذهنی اوتیس، تیزهوش شناخته شدند. علاوه بر آزمون هوش، مقیاس تجدید شدهی اضطراب امتحان و مقیاس جهتگیریهای هدف ابزارهای به کارگرفته شده برای سنجش متغیرهای تحقیق بودند. در پژوهش حاضر، روایی مقیاسهای مذکور از طریق تحلیل عاملی احراز شد. نتایج، بیانگر آن بود که اضطراب امتحان از سه مولفه ی تنش- نگرانی، افکار نامربوط و علائم جسمی
تشکیل شده است. تحلیل عاملی مقیاس جهت گیریهای هدف، نشانگر چهار مولفه ی تسلط گرایی، عملکردگرایی، عملکردگریزی و بی تکلیفی بود. پایایی مولفه ها با محاسبه ی ضریب آلفای کرونباخ تعیین شد. ضرائب حاصل از 0/68 تا 0/94 نوسان داشت که پایایی قابل قبولی را نشان میداد. یافتههای پژوهش، مبیّن الگویی از روابط همبستگی بین جهتگیریهای هدف و اضطراب امتحان در میان دانشآموزان
تیزهوش بود. در حالی که فزونی عملکردگرایی و عملکردگریزی با افزایش تنش- نگرانی، افکار نامربوط
و علائم جسمی همراه بود، تسلط گرایی با کاهش این ابعاد همراهی مینمود. تحلیل رگرسیون چندگانه
نشان داد که عملکردگریزی، مهمترین پیش بینی کننده مثبت نگرانی- تنش و علائم جسمی دانش آموزان
تیزهوش است. افزون بر این، متغیرهای مزبور توسط بیتکلیفی به طور مثبت پیش بینی میشدند. تسلط
گرایی و عملکردگرایی سهم معناداری در پیشبینی اضطراب امتحان دانش آموزان تیزهوش نداشتند. بر
اساس این یافته ها، دانش آموزان تیزهوشی که عملکردگریزی و بی تکلیفی را تجربه می کنند، در معرض
خطر اضطراب امتحان قرار دارند.
خلاصه ماشینی:
يافته هاي پژوهش ، ٢٠ / مطالعات روانشناسي و علوم تربيتي، سال سوم ، شماره بيست و چهارم ، زمستان ١٣٩٦ * * * * * مبين الگويي از روابط همبستگي بين جهت گيريهاي هدف و اضطراب امتحان در ميان دانش آموزان تيزهوش بود.
هدف از پژوهش حاضر، پاسخگويي به اين پرسش است که آيا بين جهت گيرهاي هدف مشتمل بر تسلط گرايي، عملکردگرايي، عملکردگريزي و بيتکليفي با ابعاد اضطراب امتحان ، شامل نگراني- تنش ، افکار نامربوط و علائم جسمي در دانش آموزان تيزهوش رابطه اي وجود دارد؟ افزون بر اين ، در ميان دانش آموزان تيزهوش ، سهم هر يک از جهت گيريهاي هدف در پيش بيني يکايک ابعاد اضطراب امتحان به چه ميزان است ؟ روش پژوهش پژوهش حاضر از نوع توصيفي بود و به روش همبستگي انجام شد.
٢٦ / مطالعات روانشناسي و علوم تربيتي، سال سوم ، شماره بيست و چهارم ، زمستان ١٣٩٦ * * * * * يافته ها در پاسخ به اين پرسش که آيا بين جهت گيرهاي هدف مشتمل بر تسلط گرايي، عملکردگرايي، عملکردگريزي و بيتکليفي با ابعاد اضطراب امتحان ، شامل نگراني- تنش ، افکار نامربوط و علائم جسمي در ميان دانش آموزان تيزهوش رابطه اي وجود دارد، ضرائب همبستگي بين اين متغيرها محاسبه شد.
در حالي که تسلط گرايي با عملکردگرايي همبستگي مثبت داشت (٠/٠٠١ , >p٠٥١= r)، رابطه ي اين متغير با عملکردگريزي (٠٠٠١>p , ٠/٢٧- = r) و بيتکليفي (٠/٠٠١ , پيش بيني اضطراب امتحان دانش آموزان تيزهوش بر مبناي جهت گيري هاي هدف ، نقش تسلط گرايي ......
Test Anxiety Scale-Revised 15 –Goal-Orientation Questionnaire 16- Varimax rotation پيش بيني اضطراب امتحان دانش آموزان تيزهوش بر مبناي جهت گيري هاي هدف ، نقش تسلط گرايي ......