چکیده:
شعرجاهلی گنجینه با ارزشی است که سرگذشت پیشینیان و نیز حوادث مهم آن دوره را دربردارد و می تواند به عنوان منبع سودمندی در نقل وقایع تاریخی مورد توجه محققان قرار گیرد. از آنجا که برخی از شاعران جاهلی چون اعشی در دربار پادشاهان ساسانی آمد و شد داشتند، توانستند تا حدودی خلق و خوی بادیه نشینی را به کناری نهند و با فرهنگ و تمدن ایرانی آشنا گردند. بنابراین تعجبی ندارد اگرعصاره فرهنگ فارسی آن روزگار، حال و هوای اجتماعی عهد ساسانی و وام واژههای کهن فارسی، فراوان در اشعار آنان به چشم میخورد. از این رو نگارنده به بررسی فارسیات شعر اعشی پرداخته که به سبب گستردگی موضوع از میان انبوه اشعار وی تنها در صدد بیان واژه های فارسی در زمینه ابزار و آلات موسیقی، مظاهر درباری و جلوه های حکومت ساسانی برآمده است.
خلاصه ماشینی:
از این رو نگارنده به بررسی فارسیات شعر اعشی پرداخته کـه بـه سبب گستردگی موضوع از میان انبوه اشعار وی تنها در صدد بیان واژه هـای فارسـی در زمینه ابزار و آلات موسیقی ، مظاهر درباری و جلوه های حکومت ساسانی برآمده است .
فارسیات شعر اعشی الف ) در باب ابزار و آلات موسیقی : ١ـ بربط ( قصیده ٥٥ بیت ٩؛ قصیده ٦٤ بیت ٢٣) النــــای نــــرم وبــــربط ذوبحــــۀ والـــصنج یحکـــی شـــجوه ان یوضـــعا ٢- خطیب تبریزی ، شرح القصائد العشر، ص ٤١٧ به بعد ٣- الشعر والشعراء، ص ٤٤ ٤- (نیز نک : بغدادی ، خزانۀالادب ، ج ١، ص ١٧٦) ٥- از جمله : ابوعبیده ، النقائض ، ج ٢، ص ٦٤٣ـ ٦٤٦؛ طبری ، تاریخ الرسل و الملوک ، ج ٢، ص ١٩٣؛ یاقوت حموی ، معجم البلدان ، ج ٤، ص ١٠ـ١٢.
چون قصر ساخته شد عظمت و ١ - طبری ، تاریخ الرسل و الملوک ، ج ١، ص ١٠٥ به بعد؛ جواد علی ، تاریخ العـرب قبـل الاسـلام ، ج ٣، ص ١٩٩، ٣٠١ــ ٣٠٢؛ صالح علی ، محاضرات فی تاریخ العرب ، ج ١، ص ٦٤ـ ٦٨ ٢- المعرب ، ص ١٢٦ ١- خفاجی ، شفاءالغلیل ، ص ١١٢؛ امام شوشتری ، ص ٢٢١؛ آذرنوش ، ص ١٦٢ـ ١٦٤ ٢- ج ٢، ص ٨٥٠ ٣- به عنوان مثال نک : نویری ، نهایۀ الارب ، ج ١، ص ٣٨٦؛ جواد علی ، ج ٤، ص ٣٩ ٤- (ابوعبید بکری ، معجم ما استعجم ، ج ١، ص ٥١٦؛ میدانی ، مجمع الامثال ، ج ١، ص ١٠٧).