چکیده:
هدف: محبوبیت استفاده از شبکههای اجتماعی در سراسر جهان رو به افزایش است؛ تمایل کاربران به ویژه قشر دانشجو به عضویت در شبکهها نشان از رضامندی حاصل از آن است که انگیزه آنان را به استفاده تقویت نموده است. متاسفانه در ایران نگاه منفی به تحولات فناوری در عرصه شبکههای اجتماعی و بیتوجهی به انگیزههای مخاطبان ما را از شناخت علمی اینگونه انگیزهها دور کرده است. بدین منظور این پژوهش با هدف شناسایی انگیزههای استفاده دانشجویان از شبکههای اجتماعی فیسبوک، اینستاگرام و تلگرام انجام شده است. روش پژوهش: این پژوهش کاربردی، با روششناسی کیفی و روش پژوهش تحلیل محتوای کیفی هدایتشده انجام شد. نمونهها هدفمند و بر اساس معیار از دانشجویان دانشگاه تهران گزینش شدند. در این پژوهش با 19 دانشجوی پر مصرف شبکههای اجتماعی فیسبوک، اینستاگرام و تلگرام مصاحبه نیمه ساختاریافته انجام شد. یافتهها: نتایج حاصل از تحلیل یافتهها نشان از هدفمندی دانشجویان در بهرهگیری از فضا و ظرفیتهای شبکهها میباشد. بطوری که استفاده از این شبکهها نه به انگیزه جدید بودن و یا مد روز بودن بلکه به انگیزه برآورده شدن نیازهای آنان میباشد. بطوریکه سه انگیزه ارتباط و تعامل با دیگران، آزادی بیان و خود اظهاری از نیاز اجتماعی، دو انگیزه اطلاعیابی و اطلاع رسانی و کنجکاوی از نیاز شناختی و دو انگیزه تفریح و سرگرمی و پر کردن اوقات فراغت و تنهائی از نیاز عاطفی نشات میگیرد.
خلاصه ماشینی:
بنابراين صحبت از استفاده کاربران از شبکه هاي اجتماعي بدون در نظر گرفتن انگيزه آنان به عنوان يکي از عناصر مهم و تاثيرگذار براي حضور و توليد محتوا در اين فضا، کار دشواري است .
آخرين آمار ارائه شده توسط سايت رتبه بندي الکسا٣ و پايگاه استاتيستا٤ شاهدي بر اين مدعي است که شبکه هاي اجتماعي مانند فيس بوک ٥، تلگرام ٦ و اينستاگرام ٧ نمونه هايي از پر بازديدترين شبکه هاي جهان هستند (الکسا، ٢٠١٦؛ استا تيستا، ٢٠١٧) که در ميان آن ها محبوب ترين شبکه تصويري، اينستاگرام است زيرا در هر ثانيه نزديک به هشت هزار کاربر زير عکس ها لايک مي زنند و در حال حاضر اينستاگرام ١٣٠ ميليون کاربر دارد (استا تيستا، ٢٠١٧) و فيس بوک نيز برخلاف فيلتر بودن در ايران ، همچنان مورد استقبال نسل جوان و به ويژه دانشجويان مي باشد، بطوريکه که ٥٩ درصد کاربران ايراني روزانه چند بار سراغ صفحه شخصي خود مي روند (الکسا، ٢٠١٦).
مشخصات مصاحبه شوندگان (به تصویر صفحه مراجعه شود) بعد نياز اجتماعي در فرايند تحليل کيفي مصاحبه ها سه مقوله اصلي ارتباط و تعامل با ديگران ، آزادي بيان و خود اظهاري انگيزه هايي هستند که براي پاسخگويي به نيازهاي اجتماعي، کاربران را ترغيب به استفاده ________________________________________________________ از شبکه هاي اجتماعي (فيس بوک، اينستاگرام و تلگرام ) مي کند.
________________________________________________________ بعد نياز عاطفي در فرايند تحليل کيفي دو مقوله اصلي تفريح و سرگرمي، پر کردن اوقات فراغت و تنهائي انگيزه هايي هستند که براي پاسخگويي به نيازهاي عاطفي، کاربران را ترغيب به استفاده از شبکه هاي اجتماعي (فيس بوک، اينستاگرام و تلگرام ) مي کند.
com/science/article/pii/S0747563215001351 Akpan, U.
com/science/article/pii/S0747563212003299 Katz, E.