چکیده:
در کشور ما، توجه کمی به ترجمة متون علمی، بهویژه متون علوماجتماعی شدهاست و اکثر محققان و دانشگاهیان ترجمهپژوه و زبانشناس ما توجه خود را به متون ادبی معطوف کردهاند.البته،باید گفت که نظریهپردازان ترجمه نیز زیاد به متون علمی نپرداختهاند و تمرکز اصلیشان متون ادبی بودهاست. ترجمة متون علمی مشکلات خاص خود را دارد و هرکسی قادر نیست که وارد عرصة ترجمة متون علمی، بهخصوص متون علوم اجتماعی، شود. با توجه به اینمسئله، هدف تحقیق حاضر این است که برای ترجمة متون علوم اجتماعی راهکارهایی برگرفته از آرای نظریهپردازان رشتة مطالعات ترجمه ونیز مترجمان فعال در زمینة علوم اجتماعی ارائه دهد. برای اینمنظور، به مواردی همچون تمایز میان متون ادبی و علمی و فرآیند معادلیابی در ترجمة متون علوم اجتماعی اشاره میکنیم و درخلال این موارد به مشکلات ترجمة این نوع متون میپردازیم. تحقیق پژوهش توصیفیـ تحلیلی استوامید است که این مقاله بتواند توجه ما را به ترجمة متون علمی بیشتر کند و برای دانشجویان رشتة علوم اجتماعی و افراد علاقهمند به ترجمة متون علوم اجتماعی و علمی مفید باشد.
خلاصه ماشینی:
مترجمی که با این مفاهیم سروکار دارد نیز، قاعدتا، با مشکلاتی روبه رو خواهد شد که برای حل آنها باید تصمیمات مناسبی اتخاذ کند؛ چون ، بنابر نظر جری لوی (٢٠٠٠/١٩٦٧) ترجمه فرآیند تصمیم گیری است ؛ یعنی مترجم برای انتقال مفاهیم به زبان دیگر باید راه حلی اتخاذ کند که بیشترین تأثیر را بر خواننده داشته باشد و تلاش کمتری نیز از خود مترجم بطلبد.
نظریه پرداز و ترجمه پژوه مصری ، مونا بیکر٤(١٩٩٢) در فهرست کتاب معروف خود با عنوان به عبارت دیگر: کتابی مرجع درباب ترجمه ٥ معادل یابی را به گونه های مختلفی دسته بندی کرده و بر این اعتقاد است که تعادل در سطوح گوناگونی واقع می شود: ________________________________________________________ 1Appellative Text 2Appeal-focused text 3 Audio-Visual text 4 Mona Baker 5In other words: A coursebook on translation ٦٠ 1 ١.
١ ازآنجاکه هم جملۀ نویسندٔە کتاب و هم عبارت پیشنهادی نگارنده ، معنا و پیام موردنظر را انتقال می دهند، می توان گفت مترجم متون علمی به خصوص متون علوم اجتماعی می تواند از دو راه برای ترجمۀ عناصر ادبی استفاده کند: الف ) انتقال دادن عنصر ادبی با عنصری ادبی در زبان مقصد.
در ادامه ، به دو راهکار دیگر اشاره می کنیم که می تواند برای ترجمۀ اصطلاحات و کلمات موجود در متون علوم اجتماعی مؤثر باشد: ________________________________________________________ 1RightWing 2Class Consciousness 3Labor Camp 4Survival of the Fittest 5Superstructure 6Crise Culturelle 7Liberte de la Presse 8Free World 9Divergence d’Opinions 10In Other Words: A Coursebook on Translation ٦٨ ١.