چکیده:
صادرات محصولات دانشبنیان با فناوری بالا بهدلیل نقش تاثیرگذار بر ایجاد ارزشافزوده و ارزآوری، برای اقتصاد ملی کشورهای درحالتوسعه بسیار بااهمیت تلقی میشود. ضمن اینکه نتایج فعالیتهای این صنایع به دیگر بخشهای اقتصادی منتقل میشود و به افزایش بهرهوری و گسترش کسب و کار میانجامد. بر اساس دیدگاه بسیاری از صاحبنظران اقتصادی، آینده تحولات اقتصادی در گرو بسط فعالیتهای دانشمحور، ایجاد نوآوری در محصولات و گسترش و نفوذ آن در تمامی عرصههای تولیدی و صادراتی خواهد بود. در پژوهش حاضر، سیاست کشورهای توسعهیافته و درحالتوسعه در مورد توسعه صادرات محصولات دانشبنیان با فناوری بالا با استفاده از مدل دادههای پنل برای دوره زمانی 2015-1995 و با توجه به متغیرهای قیمتی و غیرقیمتی، عوامل مؤثر بر صادرات محصولات دانشبنیان با فناوری بالا مورد آزمون قرار میگیرد. نتایج پژوهش نشان داد که متغیرهای سرمایهگذاری مستقیم خارجی، نرخ ارز مؤثر واقعی، درجه باز بودن اقتصاد و شاخص حکمرانی در هر دو گروه از کشورها بر صادرات محصولات دانشبنیان با فناوری بالا تأثیر مثبت و معنادار دارند و زیرساختهای اطلاعات و ارتباطات تنها در گروه کشورهای توسعهیافته بر صادرات محصولات دانشبنیان مؤثر است و در کشورهای در حال توسعه بیمعنی میباشد.
خلاصه ماشینی:
نتايج پژوهش نشـان داد که متغيرهاي سرمايه گذاري مستقيم خارجي ، نرخ ارز مؤثر واقعي، درجه باز بودن اقتصاد و شاخص حکمراني در هر دو گروه از کشورها بر صادرات محصولات دانش بنيان با فناوري بالا تأثير مثبت و معنادار دارند و زيرساخت هاي اطلاعـات و ارتباطـات تنهـا در گـروه کشـورهاي توسـعه يافتـه بـر صادرات محصولات دانش بنيان مؤثر است و در کشورهاي در حال توسعه بيمعني ميباشد.
اما اين موضوع ، در کشورهاي درحال توسعه به سبب تلاش براي بهره گيري حداکثري از ظرفيت هاي موجود و بدون استفاده ، جلوه ديگري مييابد؛ لذا راهبردهاي گسترش صادرات به خصوص در کشورهاي درحال توسعه از اهميت بالايي برخوردار است ، زيرا گسترش فعاليت هاي صادراتي علاوه برافزايش سهم تجاري کشور از تجارت جهاني و معرفي محصولات بومي به بازارهاي بين المللي، منجر به تغيير ساختار انگيزشي فعالين اقتصادي و جذب آنان به سمت فعاليت هاي سودآور صادراتي و ارتقاء سطح کمي و کيفي توليدات صادراتي ميگردد.
در اين ميان ، کشورها ميتوانند به وسيله مهارت يافتن در توليد محصولات با ارزش افزوده بالاتر و به واسطه استفاده از سطوح بالاتري از دانش و فناوري، به نرخ بالاتري از رشد صادرات و شرايط تجاري اميد بخش تر دست يابند؛ به همين دليل قانون گذاران در سراسر دنيا براي ايجاد سياست هايي که سرمايه گذاري در بخش هاي تحقيق و توسعه را تشويق نمايد و کارايي فرآيندهاي نوآوري را بهبود بخشد، در تلاش بوده اند (هاشي و استوجسيس ٢٠١٢،٣).