چکیده:
با در نظر گرفتن اهمیت خدمات حسابرسی وعدم امکان مشاهده مستقیم کیفیت حسابرسی، پیدا کردن روشی اثربخش برای کنترل کیفیت حسابرسی، امری ضروری است. مهمترین جنبه کنترل و مدیریت کیفیت حسابرسی را میتوان حقالزحمه حسابرسی دانست ویژگیهای حسابرس واحد موردحسابرسی، تعیینکننده حقالزحمه حسابرسی هستند. ویژگیهای واحد مورد رسیدگی، ازجمله هزینههای نمایندگی میتواند از طریق تأثیر بر سه عامل توصیفی ریسک، حجم و پیچیدگی عملیات واحد مورد رسیدگی بر حقالزحمه تأثیرگذار باشد. ازاینرو، هدف از پژوهش حاضر بررسی تأثیر ابعاد مختلف ریسک شرکت بر حقالزحمه حسابرسی است. جامعه آماری این پژوهش را شرکتهای پذیرفتهشده در بورس اوراق بهادار تهران شکل داده است و شامل 85 شرکت فعال در صنایع مختلف طی سالهای 1392 تا 1396 است. بهمنظور تحلیل دادهها در پژوهش حاضر از مدل رگرسیون چند متغیره استفاده گردیده است. یافتههای پژوهش که با استفاده از مدل رگرسیون خطی صورت گرفته، نشان میدهد که یک رابطه نسبتاً قوی بین ریسک مالی و ریسک عملیاتی با حقالزحمه حسابرسی وجود دارد که از لحاظ آماری معنیدار است و همچنین شواهدی مبتنی بر وجود رابطه معنیدار بین ریسک تجاری و حقالزحمه حسابرسی یافت نشد.
خلاصه ماشینی:
با توجه به مطالب فوق ، پژوهش حاضر در پي يافتن شواهد تجربي جهت پاسخ به اين سؤال اصلي تحقيق است که آيا بين ابعاد مختلف ريسک و حق الزحمه حسابرسي شرکت ها در بازار سرمايه ايران رابطه معناداري وجود دارد و يا خير.
يافته هاي پژوهش با انتخاب نمونه اي متشکل از شرکت هاي حاضر در بورس سهام لندن طي سال هاي ١٩٩٢ تا ٢٠٠٠ نشان داد که حق الزحمه حسابرسي با اهرم مالي، اهرم عملياتي و ريسک تجاري داراي رابطه مثبت معناداري دارد؛ و اينکه متغيرهاي کنترل با توجه به انتظارات رفتار ميکنند.
بر اساس نتايج جدول ٥، در مدل ١ رابطه مثبت معناداري بين ريسک مالي و ريسک تجاري شرکت و حق الزحمه حسابرسي مشاهده ميشود و سطح معناداري اين متغيرها کمتر از ٥ درصد است .
با توجه به اينکه سطح معناداري اندازه شرکت ، سطح وجه نقد نگهداري شده ، نسبت ارزش بازار به دفتري، جريان وجه نقد آزاد، نرخ رشد، کيو توبين و نقدينگي شرکت نيز کمتر از ٥ درصد است ، رابطه معناداري بين حق الزحمه حسابرسي و اين متغيرهاي مدل وجود دارد.
J. , & Zhang, J, (2012), “The Impact of Ultimate Ownerships on Audit Fees; Evidence from Chinese Listed Companies”, Asia-Pacific Journal of Accounting & Economics, 19(3), PP.
T, (1987), “The Impact of Litigation Risk on Audit Pricing: A Review of the Economics and the Evidence”, Auditing: A Journal of Practice & Theory, 15, PP.