چکیده:
یکی از عوامل مهم در بهبود یادگیری در کلاس درس و شاید یکی از عوامل نتیجه بخش تمامی
اصلاحاتی که با هدف بهبود کیفیت صورت می گیرد، ارزشیابی تحصیلی کلاسی است (حسنی، ١٣٨٧:١٢-
١١). بازخورد در نظام های آموزشی، قدمتی به اندازه تاریخ آن دارد. یادگیرندگان در نظام های غیر رسمی ،
رسمی، پیشرفته و. . . در خصوص وضعیت و عملکرد خود، بازخوردهایی را از معلمان، والدین، دوستان و.
. . دریافت می نمودند. بازخورد معلم فرایندی است که یادگیرنده را از چگونگی یادگیری خود آگاه
ساخته و او را در اصلاح رفتارش کمک می کند. در بسیاری از موارد، فراگیران در درستی یا نا درستی
واکنش و عمل کرد خود، شک و تردید داشته و نیاز به اخذ بازخورد دارند. مثلا وقتی فراگیری پرسشی را
جواب می دهد ممکن است نسبت به درست بودن آن مطمئن نباشد. حال اگر معلم با روش های مختلف (به
عنوان مثال تایید پاسخ دانش آموز به صورت شفاهی یا کتبی) به او بفهماند که جواب ارائه شده اش
درست است، یک نوع قوت قلب در او ایجاد شده و با اعتماد به نفس بیشتری، به ارائهی جواب ادامه
میدهد و می تواند دانش خود را به کار گیرد و تعمیم دهد (شکوهی وقره داغی، ١٣٨٩)پس بازخورد
عبارت است از انعکاس یا ارائه یا عرضه ی نظر و عکس العمل یا نظر و واکنش معلم نسبت به وضعیت
یادگیری دانش آموز که به شکل کتبی و شفاهی (کلامی) امل صحبتها و جمله های توصیفی منظوم و
منثور معلم که در هر مرحله از فرایند یاددهی – یادگیری از آنها استفاده میشود. به واقع همان داوری های
شناختی، فراشناختی و عاطفی معلم است که دانش آموز با دریافت به هنگام آنها، اطلاعاتی در خصوص
میزان پیشرفت و موقعیت خود به دست می آورد و در جهت بهبود عملکرد خویش از آنها یاری می گیرد.
خلاصه ماشینی:
حال اگر معلم با روش هاي مختلف (به عنوان مثال تأييد پاسخ دانش آموز به صورت شفاهي يا کتبي) به او بفهماند که جواب ارائه شده اش درست است ، يک نوع قوت قلب در او ايجاد شده و با اعتماد به نفس بيشتري، به ارائه ي جواب ادامه ميدهد و ميتواند دانش خود را به کار گيرد و تعميم دهد (شکوهي وقره داغي، ١٣٨٩)پس بازخورد عبارت است از انعکاس يا ارائه يا عرضه ي نظر و عکس العمل يا نظر و واکنش معلم نسبت به وضعيت يادگيري دانش آموز که به شکل کتبي و شفاهي (کلامي) امل صحبت ها و جمله هاي توصيفي منظوم و منثور معلم که در هر مرحله از فرايند ياددهي – يادگيري از آن ها استفاده ميشود.
در ارزشيابي تحصيلي بازخورد عاملي است که در تحقق اهداف آموزشي و بهبود کيفيت يادگيري ، ارتقاي سطح کيفي آموزش و عملکرد فراگيران ، نقش بي بديلي دارد و به عنوان مغناطيس توجه ، عامل مهمي است که توجه ذي نفعان (دانش آموز و والدين ) را به خود جذب مينمايد؛ چرا که در اين حوزه ، باز خورد، آيينه ي بازتاب داوري و تصميم هاي معلم است .
ساده تر آن است که بازخورد را به دو نوع تقسيم نماييم ؛ که عبارتند از: الف ) بازخورد فرايندي (کلاسي) ب ) بازخورد پاياني - بازخورد فرايندي (کلاسي) بازخوردهاي فرايندي، همان بازخوردهاي توصيفي شناختي و فرا شناختي است که معلم به منظور بهبود روش ها و نحوه ي يادگيري و آگاه شدن دانش آموز از قوت ها و ضعف هاي يادگيري مطالب و مباحث دروس مختلف به دانش آموز ارائه مي نمايد؛ و دانش آموز با استفاده از اين بازخوردهاي پيوسته ، هدفمند، متنوع ، توصيفي، ساده و قابل فهم ، پي ميبرد که در چه وضعيتي قرار دارد؛ و چه فعاليت هايي را بايد انجام دهد.