چکیده:
پژوهش حاضر سعی کرده، با تحلیل واژهی «رحمن» در آیهی ﴿بسمالله الرحمن الرحیم﴾ گامی درکمک به فهم دقیقتر واژه و گویایی ترجمهی آن بردارد. ابتدا به بررسی توضیحات تفاسیر از «رحمن» به خصوص تفسیر تسنیم پرداخته، تا مفهومی دقیق و رسا به دست آورد، سپس با تحلیل ترجمههای مختلف، دلایل قرآنی و روایی خود بر تأیید یا رد هر ترجمه را بیان کرده و به این نتیجه رسیدهاست که «رحمن»، رحمتی مطلق و فراگیر و بیمقابل است؛ بنابراین غضب الهی را نیز شامل میشود که رهبری آن با رحمت رحمانیه است. به دلیل کثرت و شمولیتی که از صیغهی فعلان فهمیده میشود، قرینهی سیاق آیههایی که «رحمن» در آنها به کار رفته، روایتهایی که به توضیح پیرامون آن پرداختهاند، و مصادیقی که مفسران برای آن برمیشمارند، مهندسی عالم بر عهدهی رحمت رحمانیه است؛ به نظر میرسد، هیچ یک از ترجمههای فارسی بررسی شده، رسایی کامل بر این معنا را ندارد. عدمقابلیت زبان فارسی در مقایسه با زبان عربی و در برخی موارد عدمتخصصهای گوناگون لازم برای ترجمه از سوی مترجمان از جمله عوامل نارسایی ترجمههای فارسی است که در مورد واژهی «رحمن»، مطلق بودن رحمت، که شامل غضب مستور الهی میشود مزید علت نارسایی ترجمههای آن شده است.
This study tried to analyze Keywords "Rahman" in YhY )BsmAllh Rahman Alrhym( step in helping to understand the more accurate word and telling TrjmhY take it. First, the description interpretations of "Rahman" Tasnim paid to the interpretation, the exact meaning and expressive achieved, then TrjmhHay of different reasons to approve or reject any translation of Quran and Hadith express themselves and to conclude reached an "R." absolute mercy and inclusive, and is ByMqabl; So God's anger with mercy Rhmanyh is well placed to lead Kh. Due to diversity and inclusion is understood that the Crusaders SyghhY occurs, QrynhY YhHayy context that "Rahman" used in them, RvaytHayy to explain it focused on, and examples that BrmyShmarnd interpreter for the engineering world is Rhmanyh on HdhY mercy; It seems, none of TrjmhHay studied Persian, meaning it does not have the full gamut. Dmqablyt Persian language in Arabic and in some cases different DmtkhssHay for translation from Farsi translators factors TrjmhHay failure is about Keywords "Rahman", the absolute mercy, which covered the wrath of God in addition it has been placed TrjmhHay failure.
خلاصه ماشینی:
ايـن واژه تـاکنون بـه صـورت مسـتقل در ترجمـه هـا بررسـي نشده است ؛ از اين رو، پژوهش حاضر ابتدا نگاهي به تفاسير، به خصـوص تسـنيم دارد و بـا مبنا قرار دادن آن ها، ترجمه هاي فارسي اين واژه را در آيه ي ﴿بسم الله الـرحمن الـرحيم ﴾ کـه أعظم آيات قرآن است ، در آيينه ي نقد به تماشا خواهد نشست ، تا به سؤال هـاي زيـر پاسـخ دهد: ١.
(ساجدي،١٣٩٧: صص ٣٧- ٨) ويژگي که پژوهش پيش رو را از مقاله هاي نام برده متمايز ميکند، بررسي مفهوم «رحمـن » در اکثر تفاسير و مشخص نمودن خاست گاه ترجمـه هـا، و تحليـل ٢٠ گونـه ترجمـه در ٥٥ ترجمه ي فارسي اين واژه است ، همراه با ذکر دلايل قرآني و روايي بـراي مفهـوم گسـترده و بيمقابل رحمت رحمانيه و در نهايت ارائه ي ترجمه ي پيشنهادي براي «رحمن ».
برخي تفاسير به آيه ي ﴿و رحمتي وسعت کل شيء﴾ (اعراف :١٥٦/٧) و روايـت «الـرحمن بجميع خلقه و الرحيم بالمؤمنين خاصۀ»(عروسي حويزي، ١٤١٥، ج ١: ص ١٩) استناد کـرده ، آن ها را نشان از وسعت رحمت رحمانيه و عموميت آن بـر تمـامي موجـودات دانسـته انـد، (صدرالدين شيرازي، ١٣٦٦، ج ١: ص ٧٤/ طباطبايي، ١٤١٧، ج ١: ص ٢٣) و با تکيه بـر آيـه - ي ﴿الملک يومئذ الحق للرحمن ﴾ (فرقـان :٢٦/٢٥) رحمـت رحمانيـه را بـراي آخـرت ثابـت دانسته اند، و حشر در قيامت را مصداق رحمانيت معرفي نمـوده اند(صـادقي تهرانـي، ١٣٦٥، ج ١: ص ٨٥)، روايت هاي «رحمن الدنيا و الآخرة و رحيمهما» نيز بر اين معنا تاکيد دارنـد(ابن طاووس ، ١٣٧٦، ج ١: ص ٢٢٨)؛ البته تفاسيري هم وجود دارد که بـا اسـتناد بـه روايـت «يـا رحمن الدنيا و رحيم الآخرة»، «رحمن » را تنها در دنيا صادق ميدانند.